Verdwenen beroep: de ketellapper

Verdwenen beroepen – Heb je kapot keukengerei in huis? Grote kans dat je deze spullen in de vuilnisbak gooit. Tot aan de 20e eeuw was dit anders. Toen brachten mensen beschadigd of kapot gereedschap van koper naar een ketellapper. Wat was de werkwijze van een ketellapper?

Een ketellapper kwam voor tot in de late twintigste eeuw, en is ook wel bekend onder de namen "ketelboeter" of "pannenboeter." Een ketellapper moet niet worden verward met een koperslager, die tot aan de industriële Revolutie ketels maakte. 

Werkzaamheden van een ketellapper

Een ketellapper lapte de versleten plek op met een stuk gesoldeerd metaal, dat "lap" werd genoemd. Een ketellapper had een grote bus tot zijn beschikking, waarin waarschijnlijk water en carbid werden aangemaakt tot acetyleengas. Dit veroorzaakte een hete vlam, die de soldeerbout verwarmde. Het gesoldeerd metaal, dat "lap" werd genoemd, lapte de versleten plek op de voorwerpen op. Een ketellapper kon op deze manier de schade van de spullen herstellen.

Ketellapper trok rond

Een ketellapper herstelde niet alleen ketels, maar ook ander keukengerei, zoals potten en pannen. Een ketellapper werkte als zelfstandige en reisde met een karretje rond in verschillende gebieden om klanten te trekken. Dit was wel zo aantrekkelijk voor de klanten, want hierdoor hoefden zij nooit ver te reizen om een ketellapper te bereiken.  

Ketellapper verdwenen

Het is niet precies bekend wanneer de ketellapper verdween, maar het is wel duidelijk dat het beroep in de tweede helft van de twintigste eeuw uitstierf. Tegenwoordig zit op sommige producten garantie, waardoor de klant het beschadigde of kapotte product terugbrengt naar de winkel en in ruil daarvoor het betaalde bedrag terugkrijgt. Voor sommigen is de vuilnisbak de eenvoudige manier om van het beschadigde gerei af te zijn.

Ketellapper in de Nederlandse taal

Het ambacht heeft tegenwoordig in de Nederlandse taal zijn sporen achtergelaten. De uitdrukking "vloeken als een ketellapper" wordt tegenwoordig gebruikt voor iemand die op een furieuze manier vloekt.

Afbeelding:

By Photo by Ignacy Krieger (1817-1889) (http://www.wawel.net/krieger-ludzie-epoki.htm) [Public domain], via Wikimedia Commons

Bronnen:

• Vos, de. A. (2009) Samen kennen we de mosselman. Verdwenen beroepen- Het tweede couplet (Uitgeverij Scriptum)
• Beroepenvantoen.nl: Oude beroepen
• Wikidelft.nl: Ketelboeter
• Seniorplaza.nl: ketellapper
• Wikipedia.org: Ketellapper
• Woorden.org: Vloeken als een