Romeins moederschap

De Romeinen verwachtten van hun vrouwen dat ze moeder werden van meerdere kinderen. Vrouwen in het Romeinse Rijk trouwden jong en kregen dus vaak ook al jong kinderen. Hoe was het voor een Romeinse vrouw om moeder te zijn?

De geboorte

Het moederschap begon natuurlijk met de geboorte van een kind. Dit was echter nog een lastige zaak, aangezien circa 40% van de kinderen bij de geboorte overleed. Statistisch gezien moest een Romeinse moeder wel twaalf kinderen baren om ervoor te zorgen dat er drie kinderen de leeftijd van tien jaar haalden. Een Romeinse vrouw was dus vrijwel voortdurend zwanger. De geboorte was echter niet alleen voor het kind gevaarlijk, maar ook voor de moeder. Er was een grote kans dat zij de bevalling niet overleefde.

Romeinse waarden en normen                           

Wanneer het kind de geboorte en de eerste tien jaar overleefde, was het van belang om de kinderen te onderwijzen. Het was de taak van de moeder om de kinderen op te voeden en deze Romeinse normen en waarden bij te brengen. Belangrijke Romeinse waarden waren onder andere loyaliteit naar de familie en de voorouders, zelfcontrole, waardigheid en respect voor de goden. De Romeinen geloofden dat deze waarden cruciaal waren voor het behoud van de Romeinse staat en samenleving.

Educatie

Rijke families hadden vaak een tutor die les gaf bij de familie thuis. Romeinse kinderen uit de elite leerden onder andere Grieks, Latijn en publiek spreken. Dit waren in ieder geval alle jongens, maar het kwam ook regelmatig voor dat de meisjes dit ook leerden.

Huishoudelijke taken

Naast het opvoeden van de kinderen was het ook de taak van de moeder om het huis op orde te houden. De mannen waren vaak de gehele dag weg om te werken en kwamen ’s avonds laat pas thuis. Wanneer hij thuiskwam, verwachtte hij dat het huis netjes opgeruimd en schoon was. Belangrijke huishoudelijke taken waren bijvoorbeeld het wassen van kleren en de vloer vegen. Wanneer het gezin rijk was, liet de vrouw deze taken door slaven uitvoeren. Was het gezin echter arm, dan bestond er een grote kans dat de vrouw zelf ook moest werken. Zij kon bijvoorbeeld op het land gaan werken.

Het belang van moederschap

Het was voor Romeinse vrouwen enorm belangrijk dat zij moeder werden. Deze biologische rol was enorm belangrijk binnen de sociale omgeving. Moederschap kon de status van een vrouw enorm verhogen, voornamelijk als zij zonen kreeg. Meisjes groeiden op het met vooruitzicht op hun rol als toekomstige moeders.

In het belang van de familie

Het moederschap was ook voor de hele familie belangrijk. Zeker in rijke families was het belangrijk dat er een zoon geboren werd, zodat deze de erfgenaam kon worden. Wanneer dit niet gebeurde, kon er een jongen of zelfs een volwassen man geadopteerd worden. Romeinen adopteerden dus niet om de kinderen te beschermen, maar louter om de belangen van de familie te dienen.

Dit artikel is geschreven binnen het kader van de Nationale Romeinenweek. In deze week wordt er extra aandacht besteed aan de geschiedenis van de Romeinse tijd in Nederland, met dit jaar als thema de Romeinse vrouw. Romeinse vrouwen zijn namelijk vaak - ten onrechte - onderbelicht gebleken in de geschiedenis. Vrouwen maakten weldegelijk een belangrijk deel uit van de Romeinse samenleving.

Meer weten over Romeinse vrouwen? In ons dossier van de Romeinenweek lees je alles over ze.

Bronnen

• History Travels with Nancy Padgett: Motherhood
• Routledge Handbooks: Roman motherhood
• History Link: Women in Roman society
• Romeinen.nu: Romeinenweek

Afbeelding

• Wikimedia Commons: Ara Pacis Tellus