EK voetbal 1988

Na het verlies tegen Denemarken afgelopen zaterdag staat er grote druk op het Nederlands elftal. In de resterende twee groepswedstrijden - vanavond tegen Duitsland en zondag tegen Portugal - moet er nu een goed resultaat gehaald worden. Het lijkt een haast onmogelijke taak, maar veel voetbalsupporters putten nog hoop uit het EK van ’88. Toen verloor het Nederlands elftal ook de eerste groepswedstrijd, maar werd het daarna alsnog Europees Kampioen.

Het Europees kampioenschap voetbal van ‘88 werd gespeeld tussen 10 en 25 juni 1988 in West-Duitsland. In totaal namen er aan het toernooi acht landen deel, die werden verdeeld over twee afzonderlijke poules. Groep A omvatte naast het gastland ook nog Italië, Denemarken en Spanje. Groep B bestond uit Nederland, Ierland, Engeland en de Sovjet-Unie.

Groep A

Rudi Völler

In Groep A waren de krachtsverhoudingen al redelijk snel duidelijk. In de openingswedstrijd van het toernooi op 10 juni 1988 speelden de favorieten West-Duitsland en Italië onderling gelijk (1-1), terwijl Spanje met 3-2 won van Denemarken. In de wedstrijden die volgden wonnen West-Duitsland en Italië beiden vrij eenvoudig van Spanje en Denemarken, waardoor de twee favorieten met een gelijk puntenaantal de groepsfase afsloten. Op basis van het doelpuntensaldo eindigde West-Duitsland uiteindelijk als eerste in de poule, en moesten de Italianen genoegen nemen met de tweede plaats.

Groep B

Ondertussen begon het EK voor het Nederlands elftal in Groep B rampzalig. Er werd verrassend met 1-0 verloren van de Sovjet-Unie en de Nederlandse deelname aan de volgende ronde kwam meteen in gevaar. Bondscoach Rinus Michels besloot daarop zijn opstelling te wijzigen en verving spits John Bosman door de 23-jarige Marco van Basten. Dit bleek de juiste beslissing, want in de volgende groepswedstrijd scoorde Van Basten een hattrick en werd Engeland met 3-1 verslagen. Drie dagen later volgde een nipte 0-1 overwinning op Ierland, waardoor Nederland als tweede in de poule eindigde en zich daarmee alsnog kwalificeerde voor de halve finales.

Revanche op Duitsland

Enkele dagen later mocht het Nederlands elftal in de eerste halve finale aantreden tegen Duitsland. Met name voor de Nederlandse spelers was dit een zeer beladen wedstrijd, want de verloren WK finale van 1974 tegen West-Duitsland was inmiddels uitgegroeid tot een ‘nationaal trauma’. Gelukkig liet het Nederlands elftal zich hierdoor echter niet uit het veld slaan, zelfs niet toen de Duitsers in de 55e minuut op voorsprong kwamen door een strafschop van Lothar Matthäus. In de 74e minuut bracht Ronald Koeman, eveneens met een penalty, de stand weer op 1-1. Twee minuten voor tijd schoot Van Basten vervolgens het winnende doelpunt binnen, waardoor Nederland een plek in de finale veroverde.

Finale tegen de Sovjet-Unie

Marco van Basten met de beker, 1988

Op 25 juni speelde Nederland in de finale opnieuw tegen de Sovjet-Unie, dat drie dagen eerder overtuigend met 2-0 Italië had verslagen. Ditmaal verliep de wedstrijd gelukkig anders dan in de groepsfase en was het Nederland dat op voorsprong kwam. In de 33e minuut ontsnapte Ruud Gullit aan de buitenspelval en kon hij een voorzet van Van Basten inkoppen: 1-0. Tien minuten na de rust kwam vervolgens het hoogtepunt van het toernooi. Uit een vrijwel onmogelijke hoek schoot Marco van Basten de bal over de Russische doelman Dasajev en scoorde daarmee zijn vijfde doelpunt van het toernooi: 2-0. Toen de Nederlandse keeper Hans van Breukelen kort voor tijd ook nog een penalty van de Sovjet-Unie stopte, was het feest compleet en werd Nederland voor het eerste keer Europees Kampioen.

EK 2012

Het EK voetbal van 1988 kende een aantal opmerkelijke statistieken en records. Zo werd er tijdens het hele evenement niet één speler van het veld gestuurd, kende geen enkele wedstrijd een verlenging of strafschoppen en werd er in iedere partij minstens één maal gescoord. Daarnaast werd Marco van Basten de eerste Nederlandse topscoorder op een EK en wist Nederland dus, ondanks de verloren eerste groepswedstrijd, voor de eerste keer Europees kampioen te worden. Of het Nederlands elftal deze prestatie in 2012 kan evenaren valt echter nog maar te bezien.