Krakers verdreven met tanks: de Piersonrellen in Nijmegen

Gisteren werden de gekraakte Tabakspanden aan de Spuistraat in Amsterdam ontruimd. Politie en ME werden ingezet om de klus te klaren. Zij werden belaagd met vuurwerk, verfbommetjes en ander materiaal. Zelf gebruikten zij een waterkanon om de krakers tot overgave te dwingen. Uiteindelijk werden 19 personen aangehouden. In 1981 vond in Nijmegen ook zo’n incident plaats, maar dan op grotere schaal.

Tweehonderd ME-busjes & vijf tanks

De inwoners van Nijmegen moeten raar hebben opgekeken. Op 23 februari 1981 zien zij zo’n tweehonderd ME-busjes, drie Leopardtanks, twee bergingstanks, een pantserwagen en een legertje van ongeveer 1950 man richting de Piersonstraat trekken. Boven hun hoofd vliegt een helikopter. Het centrum van Nijmegen bevindt zich voor even weer in staat van oorlog; de Piersonrellen zijn een feit.

Nieuwe parkeerplaats in Nijmegen

Al in de jaren zeventig werd er navraag gedaan naar de mogelijkheden voor de bouw van een parkeergarage in het centrum van de Gelderse stad. Winkeliers klaagden over de slechte bereikbaarheid van hun winkels en deden verwoede pogingen het onderwerp op de politieke agenda te zetten. De beste oplossing leek een ondergrondse parkeerplaats onder Plein 44, maar ook de Piersonstraat een stukje verderop was een goede optie. De discussie sleepte zich jarenlang voort.

Zeigelhof in de Piersonstraat

Uiteindelijk bleek dat een parkeergarage in de Piersonstraat zo’n anderhalf miljoen gulden goedkoper was, waarna werd besloten om de autogarage – die de naam ‘Zeigelhof’ zou krijgen – daar te plaatsen. De gemeente kocht de panden op, met het plan deze binnen afzienbare tijd tegen de vlakte te werken. Zover kwam het echter niet, want al snel vonden krakers hun weg naar de leegstaande woningen.

Weerstand tegen project

Nijmegen verkeerde in deze periode in een economische crisis en de woningnood was hoog. Het project kon dan ook op veel weerstand rekenen. Tal van beroepsprocedures die tegen de gemeentelijke plannen werden aangespannen, liepen op niks uit. Op 20 februari 1981 gaf de Raad van State de gemeente gelijk, waarna de spanningen hoog opliepen. Zowel de krakers en hun sympathisanten als de autoriteiten bleven bij hun standpunt en waren niet van plan ook maar een centimeter te wijken.

Piersonrellen – Hard optreden ME en politie

Op maandagochtend 23 februari 1981 barstte de bom en kwam het in de Piersonstraat tot een directe confrontatie tussen de demonstranten en de autoriteiten (onder leiding van burgemeester Frans Hermsen). De sfeer was grimmig en de ME en politie traden ongenadig hard op. De inzet van traan- en braakgas leidde tot verharding van de rellen en de komst van tanks zorgde voor veel verontwaardiging bij de krakers.

Piersonrellen – Bloemerstraat, pamfletten & Radio Rataplan

Ook op andere plekken in de stad ontstonden brandhaarden. In de Bloemerstraat werden tweehonderd vreedzame demonstranten met harde hand weggejaagd. Een agent werd ontslagen omdat hij het optreden van zijn meerderen als ‘fascistisch’ betitelde. Pamfletten dwarrelden vanuit de helikopter naar beneden met de mededeling van minister Hans Wiegel van Binnenlandse Zaken dat er bij tegenstand met scherp mocht worden geschoten. Krakerszender Radio Rataplan deed live-verslag van de gebeurtenissen, wat weer rechtstreeks werd uitgezonden door de VPRO. Uiteindelijk vielen aan beide zijden tientallen gewonden.

Opkomst linkse vleugel

Mede door de rellen kwam in Nijmegen een sterk geradicaliseerde kraakbeweging tot stand en werden tal van links-alternatieve bladen opgericht. De linkse vleugel kreeg een steeds prominentere rol in de gemeenteraad, iets wat vandaag de dag nog steeds terug te vinden is in de Nijmeegse politiek. De parkeergarage werd nooit gebouwd. Sinds kort is er in Nijmegen een nieuwe ondergrondse parkeerplaats onder Plein 44 die het parkeerprobleem in het centrum op moet lossen.

Tabakspanden Amsterdam

De krakers die de Tabakspanden in Amsterdam deze week bezetten, barricadeerden de straat met een container, stapels stenen en brandende hopen puin. De panden waren 32 jaar lang een verzamelplaats voor kunstenaars. Woningbouwvereniging De Key heeft een andere bestemming gevonden voor het complex. Er komen zeventig woningen, bedrijfsruimten en culturele ruimtes.