31 augustus jarig: Keizer Commodus

Dit is een verouderd artikel. Een recenter artikel over hetzelfde onderwerp is hier te vinden.

Hij zou de geschiedenis ingaan als één van de slechtste keizers van het Romeinse Rijk, onder meer vanwege zijn optreden als gladiator en zijn grootheidswaanzin. Zo liet hij de legionairs, de vloot, alle maanden van het jaar, het gehele Romeinse volk en zelfs de stad Rome naar zichzelf vernoemen. Keizer Commodus werd geboren op 31 december 161.

Lucius Aurelius Commodus werd geboren op 31 december 161 als de zoon van keizer Marcus Aurelius. Op zijn vijfde levensjaar kreeg hij de titel ‘Caesar’ en toen hij veertien jaar oud was moest Commodus voor het eerst mee op veldtocht. In 177 werd hij vervolgens benoemd tot ‘Augustus’, waardoor hij in feite medekeizer van het Romeinse rijk was. Na de dood van Marcus Aurelius drie jaar later verwierf de 19-jarige Commodus vervolgens de volledige macht.

De jonge keizer had echter maar weinig interesse in het besturen van het Rijk. De administratieve taken liet hij liever over aan een aantal vertrouwelingen, die vaak via vriendjespolitiek aan de macht kwamen. Dit resulteerde in ontevredenheid binnen de Senaat, die vanaf het begin probeerde Commodus uit zijn macht te zetten. In 183 raakte zelfs zijn zus Lucilla betrokken bij een complot om hem om het leven te brengen. De samenzwering werd echter ontdekt en Commodus liet Lucilla verbannen en later executeren.

Door de voortdurende aanslagen op zijn leven ontwikkelde Commodus een grotere afkeer van de Senaat en nam hij afstand van de traditionele Romeinse waarden. Zo trad hij regelmatig op als gladiator in het Colosseum, tot grote afschuw van de senaat, aangezien dit normaal gesproken het domein van slaven was. Daarnaast kreeg Commodus in de loop der tijd ook last van grootheidswaanzin. Zo identificeerde hij zichzelf met de Griekse held Hercules, veranderde hij de namen van alle maanden van het jaar in zijn eigen voornamen en liet hij de legionairs voortaan ‘Commodiae’ noemen.

Nadat een brand in 191 een aanzienlijk deel van Rome had verwoest ging Commodus zelfs nog verder in zijn zelfverheerlijking. In 192 besloot de keizer zichzelf uit te roepen tot de nieuwe Romulus, liet hij een ritueel opvoeren waarin hij de stad opnieuw stichtte en herdoopte hij Rome tot de ‘Colonia Lucia Annia Commodiana’. Verder kondigde hij aan dat hij op nieuwjaarsdag 193 zijn nieuwe consulaat zou beginnen in de kledij van een gladiator. Voor het echter zo ver kon komen werd hij vermoord door een samenzwering van senatoren. Commodus overleed op 31 december 192 op 31-jarige leeftijd.