Geen afbeelding beschikbaar

1 februari jarig: Jeltsin, Ngabo en Gable

Hij speelde een cruciale rol in het omver werpen van de Sovjet-Unie. Terwijl Oost-Europese volkeren het heft in eigen hand nemen, neemt Jeltsin het op voor de Russische deelstaat. Hij voorkomt een terugkeer naar het communisme en wordt de eerste Russische president. Vervolgens beweegt hij zich tussen dronkenschap en verantwoordelijkheid in. Boris Jeltsin werd geboren op 1 februari 1931.

Boris Jeltsin (1931-2007) werd op 1 februari 1931 geboren in een boerenfamilie in het dorpje Boetka. Als jong jongetje had Jeltsin twee vingers verloren, nadat hij met enkele vrienden een opslagplaats van het Rode Leger was binnengeslopen en granaten probeerde te ontleden. In 1955 studeerde Jeltsin af aan het Polytechnisch instituut van de Oeral met een specialisatie in bouwuitvoering. Een jaar na zijn afstuderen trouwde hij met Naina Girina, die hij kende uit zijn studententijd. Ze hadden twee dochters, geboren in ’57 en ’59. Vanaf 1961 was Boris Jeltsin lid van de communistische partij. Hij onderhield goede relaties met hoge Sovjet functionarissen, waaronder Michail Gorbatsjov (1985-1991). Gorbatsjov benoemde hem in 1985 tot partijchef van Moskou. Jeltsin zette zich vervolgens in voor de bestrijding van corruptie in de hoofdstad. Ondertussen was Gorbatsjov bezig zijn beleid gericht op perestrojka en glasnost door te voeren; grote hervormingen bedoeld om de Sovjet-Unie opener en toleranter te maken. Voor Jeltsin ging dit niet snel genoeg en hij leverde felle kritiek op de partijleiders. Terwijl in Oost-Europa de volkeren hun communistische regimes omver wierpen, was Jeltsin de voorman bij  de ontmanteling van de Sovjet-Unie. Leden van de ‘oude garde’ van de communistische partij zagen de veranderingen met lede ogen aan en gingen over tot een couppoging. Jeltsin wist dit in de kiem te smoren en won de steun van het leger. Boris Jeltsin werd vervolgens de eerste president van Rusland. Hij verbeterde de relaties met de Verenigde Staten en maakte een einde aan de communistische Sovjet-Unie. Jeltsin dronk regelmatig veel alcohol en bleek niet altijd in staat om capabel te regeren. Hij begon zich steeds meer te gedragen als een tiran en de corruptie nam weer toe. Onverwachts trad Jeltsin af op 31 december 1999. Vladimir Poetin nam zijn functie over. Jeltsin stierf op 23 april 2007.

Ngabo Ngawang Jigme (1910-2009) werd geboren op 1 februari 1910 in Lhasa. In 1950 lijfden Chinese troepen Tibet in bij de nieuwgevormde communistische staat. Ngabo was toen leider van een troepenmacht in de streek Chamdo. Hij dacht de Chinezen niet te kunnen verslaan, en liet het wapendepot van zijn eigen leger opblazen. Hierdoor konden de Tibetaanse strijders de wapens niet opnemen tegen de Chinezen. Ngabo vluchtte en het Chinese leger nam Chamdo in.  Vervolgens maakte hij carrière binnen de Communistische Partij van China. Hij werd onder meer voorzitter van het Volkscongres van de Tibetaanse Autonome Regio. Ngabo zette zijn handtekening onder het 17 puntenakkoord, waarin de Chinese soevereiniteit over Tibet werd vastgelegd. De Dalai Lama zei hierover: “het 17 puntenakkoord was de Tibetaanse regering en bevolking opgedrongen onder de dreiging van de wapens”. Ngabo werd door Tibetanen gezien als een grote verrader. Hij wierp zichzelf op als een politicus die bemiddelde tussen Tibetanen en Chinezen.  In de jaren tachtig uitte Ngabo kritiek op de Chinese omgang met Tibet: “Naar mijn opvatting heeft de Tibetaanse Autonome Regio relatief minder autonome macht vergeleken met andere autonome regio's, laat staan vergeleken met de provincies.” Ngabo bewoog zich tussen belangen in; op een ander moment dreigde hij er weer mee dat de Chinese tolerantie niet eindig was. Tijdens de Olympische Spelen van 2008 uitte hij kritiek op de Dalai Lama voor het ontketenen van onrust in Tibet. Tenminste, dat was de boodschap die de autoriteiten doorgaven. Op dat moment lag Ngabo namelijk ziek in bed. Een jaar later, op 23 december 2009, overleed hij.

Clark Gable (1901-1960) werd geboren op 1 februari 1901 in Ohio. Op zestienjarige leeftijd zag hij zijn eerste film en hij was verkocht. Hij begon een carrière als acteur. Aanvankelijk ging het erg moeizaam. Hij speelde kleine rolletjes in geflopte films. Een doorbraak kwam er niet. Daarom vertrok Gable in 1927 naar New York, om als een toneelacteur aan de slag te gaan. Na een aantal optredens lukte het nog niet om een ster te worden. Hij deed auditie voor de rol van Tarzan, maar verkreeg hem niet. Pas in 1933 kwam zijn grote doorbraak met de western Red Dust.  Zijn meest beroemde rol was die in de klassieker Gone With The Wind uit 1939. Drie keer werd Gable genomineerd voor een Oscar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad hij in dienst bij de luchtmacht. Hij werd vanwege zijn vakkennis geplaatst aan het hoofd van de filmdienst. Meerdere malen vloog bij boven Europa en hij maakte instructiefilms, zoals Combat America. De films zouden een beeld moeten geven aan rekruten over wat ze te wachten stond. Hitler was een grote fan van Gable’s films, en hij zei een hoge beloning uit te reiken voor diegene die Gable ongeschonden bij de Führer zou brengen. In 1960 overleed Gable op 59-jarige leeftijd.

Personen: 

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen.