1 mei jarig: Rudolf I

Rudolf I, ook wel bekend als Rudolf IV van Habsburg, is de eerste Duitse koning van de Habsburgse dynastie. Hij verwerft belangrijke gebieden gedurende de middeleeuwen die nog lang daarna de kern vormen van de Habsburgse dynastie. Rudolf I werd geboren op 1 mei 1218.

Rudolf I groeide op als zoon van graaf Albrecht IV van Habsburg in slot Limburg bij Breisgau. In 1245 trouwde hij met zijn eerste vrouw Gertrude, erfgename van het graafschap Kyburg. Dit had als gevolg dat Rudolf een belangrijke vazal werd in Zwaben, een oud stamhertogdom. Na het overlijden van Gertrude in 1281 trouwde Rudolf in 1284 met zijn tweede vrouw Isabella, de dochter van de hertog van Bourgondië.

Rudolf was loyaal aan zijn peetvader Keizer Frederik II van het Heilige Roomse Rijk, die hem beloonde voor deze loyaliteit door schenking van land. In 1245 werd Frederik echter geëxcommuniceerd door paus Innocentius IV als gevolg van een conflict over noordelijk Italië. Frederik II wilde daar zijn gezag uitbreiden, ten koste van de Pauselijke Staten die daardoor ingesloten zouden raken. Vanwege zijn loyaliteit aan keizer Frederik II werd Rudolf in 1254 zelf ook geëxcommuniceerd, en verloor daarmee zijn keizerlijke rechten in Rome.

Naast de stukken land die Rudolf van de keizer kreeg, zorgden zijn connecties met belangrijke adellieden en goede banden met de bisschoppen van Straatsburg en Bazel voor nog meer rijkdom en invloed. In 1273 werd Rudolf gekozen tot Rooms koning. Daarmee volgde hij Richard van Cornwall op, die een jaar eerder overleed.

Als koning speelde Rudolf een belangrijke rol in het vergroten van de macht van het Habsburgse Rijk. Leden van deze dynastie regeerden van 1526 tot 1804 over Oostenrijk, Bohemen en Hongarije. Rudolf verwierf als eerste Habsburger de hertogdommen Oostenrijk en Stiermarken. Deze territoriale aanwinsten zouden nog zeshonderd jaar de kern vormen van de Habsburgse dynastie.

Als koning stond Rudolf bekend om zijn gematigdheid en pragmatisme. Met deze eigenschappen bleek hij niet altijd in staat de macht van keizerlijke steden of territoriale vorsten in te perken. Ook had hij moeite de boerengemeenschappen in de Zwitserse valleien in bedwang te houden, die na zijn dood onmiddellijk voor autonomie streden. Toch bleek Rudolf succesvol in het behouden van de vrede, die nog tweehonderd jaar voort zou duren. Het behouden van eenheid in zijn koninkrijk beschouwde Rudolf als zijn plicht. Rudolf I stierf op 15 juli 1291 in Speyer.