11 februari jarig: Helene Kröller-Müller

Als één van de rijkste vrouwen van Nederland lukt het Helene Kröller-Müller uiteindelijk haar lang gekoesterde droom te vervullen. Een jaar voor het overlijden van de kunstverzamelaarster wordt het Kröller-Müller Museum geopend. Toch moet zij hiervoor een hoge prijs betalen. Helene Kröller-Müller werd geboren op 11 februari 1869.

Helene Müller kwam ter wereld in het Duitse plaatsje Horst. Ze was de dochter van industrieel Wilhelm Müller en zijn vrouw Emilie Neese. In 1876 verhuisde het vijfkoppige gezin naar Düsseldorf, waar Helene’s vader een eigen bedrijf in mijnbouw- en hoogovenproducten begon. De zaken liepen goed en de Müllers bouwden in korte tijd een aanzienlijk vermogen op.

Helene Müller zat tijdens haar schooltijd continu met haar neus in de boeken en wilde graag verder studeren. Haar ouders zetten Helene er echter toe aan om op 18-jarige leeftijd te trouwen met Anton Kröller (1862-1941). Hij was de zoon van Willem Kröller, die aan het hoofd stond van het tweede filiaal van Müller & Co. in Rotterdam. Hoewel het huwelijk als verstandshuwelijk was voltrokken, koesterden de twee wel degelijk gevoelens voor elkaar. Zij kregen samen vier kinderen.

De ontmoeting met schilder en kunstcriticus Henk Bremmer inspireerde Helene Kröller-Müller om vanaf 1905 te beginnen met de aanleg van een persoonlijke kunstverzameling. Rond 1910 was ze in het bezit van zo’n veertig schilderijen, waaronder een aantal werken van Van Gogh. Na een risicovolle baarmoederoperatie in 1911 wilde Helene zich er van vergewissen iets waardevols na te laten. Vanaf dat moment zette ze alles in het werk om een monumentaal en duurzaam ‘gemeenschapsmuseum’ te realiseren. De waarde van haar alsmaar groeiende kunstverzameling werd rond 1920 geschat op zo'n 5 miljoen euro.

Tot grote teleurstelling van Kröller-Möller zorgden zware financiële tijden er in de jaren ’20 voor dat de plannen voor de bouw van het museum op de lange baan werden geschoven. Kröller-Muller moest uiteindelijk haar collectie afstaan aan de Nederlandse staat om haar droom te kunnen verwezenlijken. In ruil voor haar offer werd in 1937 begonnen met de bouw van het Rijksmuseum Kröller-Muller, dat op 25 juni 1938 werd geopend. Helene Kröller-Müller, de eerste conservator, was toen echter al erg ziek en stierf anderhalf jaar later, op 14 december 1939, op haar landgoed in Otterlo.