Geen afbeelding beschikbaar

16 december jarig: Alexander van Joegoslavië

Aanvankelijk weet hij de volkeren van Joegoslavië onder zijn bewind te verenigen, maar al snel neemt de weerstand tegen zijn autoritaire bewind toe. De aanslag op zijn leven op 9 oktokber 1934 is de eerste moordaanslag uit de geschiedenis die op film werd vastgelegd. Koning Alexander I van Joegoslavië werd geboren op 16 december 1888.

Alexander I Karađorđević werd geboren op 16 december 1888 in Cetinje in Montenegro. Hij was de zoon van Zorka van Montenegro en de Servische kroonprins Peter I, wiens vader in 1858 was afgezet als koning van Servië. Het gezin groeide daarom op in ballingschap en Alexander bracht zijn jeugd onder meer door in Genève en Sint Petersburg. In 1903 kreeg Peter echter alsnog de Servische kroon aangeboden en keerde het gezin terug naar Servië. Alexander trad vervolgens toe tot het leger en vocht onder meer mee in beide Balkanoorlogen.

Na verloop van tijd kreeg Peter echter last van gezondheidsproblemen. Op 11 juni 1914 stelde hij daarom zijn zoon aan als regent. Aanvankelijk moest Alexander vervolgens machteloos toezien hoe zijn land in handen viel van Oostenrijk-Hongarije, maar tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog wist hij toch de overwinning te behalen. Zo riep hij op 1 december 1918 het verenigde koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen uit. In eerste instantie deed hij dit officieel nog uit naam van zijn vader, maar na de dood van Peter op 16 augustus 1921 werd Alexander zelf koning.

De Kroaten, de Slovenen en de Macedoniërs waren echter helemaal niet blij met hun overheersing door een Servische koning, en dus ontstond er al snel veel weerstand. Op 1 januari 1929 besloot Alexander daarom in te grijpen. Hij zette de grondwet buiten werking, schafte het parlement af en liet ook de pers aan banden leggen. Bovendien hernoemde hij het land in oktober tot het ‘Koninkrijk Joegoslavië’, in de hoop dat deze nieuwe naam de vier bevolkingsgroepen wel zou verenigen.

Van deze hoop kwam echter maar weinig terecht. Op 9 oktober 1934 werd Alexander tijdens een bezoek aan Frankrijk, één van zijn belangrijkste bondgenoten, doodgeschoten door de revolutionair Vlado Tsjernozemski. Ook de Franse minister van Buitenlandse Zaken Louis Bartho, die in de open limousine naast Alexander zat, raakte dodelijk gewond. Het was de eerste keer in de geschiedenis dat de moordaanslag op een staatshoofd op film werd vastgelegd.

Personen: 

Tijdperken: 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

nummer 1 van 2025

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 23 januari. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen.