18 maart jarig: Rudolf Diesel

Na een roerige jeugd zet Rudolf Diesel zijn leven in het teken van de werktuigbouwkunde. De Frans-Duitse uitvinder slaagt er aan het einde van de 19e eeuw in om een uitvinding op zijn naam te zetten waarmee een streep kan worden gezet onder het inefficiënte energieverbruik van industriële stoommachines: de dieselmotor. Rudolf Diesel werd geboren op 18 maart 1858.

Rudolf Christian Karl Diesel werd geboren als zoon van Duitse migranten in Parijs. Zijn ouders, de leerbewerker Theodor Diesel en diens vrouw Elise Strobel, waren tijdens het revolutiejaar 1848 Duitsland ontvlucht en hadden uiteindelijk een veiliger heenkomen gevonden in de Franse hoofdstad. Als gevolg van het uitbreken van de Frans-Pruisische oorlog in 1870 verhuisden ze naar Londen. De twaalfjarige Rudolf ging niet mee maar trok in bij een oom, een wiskundeleraar uit Augsburg. Die stuurde hem naar de Technische Hogeschool in München. Daar kreeg Rudolf Diesel onder meer onderwijs van de gerenommeerde professor Carl von Linde, een expert op het gebied van thermodynamica. Zijn colleges, waarin de energieverspilling van stoommachines uitgebreid aan bod kwam, inspireerden Diesel en legden de basis voor diens latere experimenten.

'dieselmotor'

Op 24 november 1883 trouwde Diesel met Martha Flasche, met wie hij drie kinderen zou krijgen. Rond 1885 begon Diesel te experimenteren met verschillende mechanismes voor verbrandingsmotoren, met als doel een efficiënt en energiebesparend alternatief voor de stoommachine te ontwikkelen. In 1892 verkreeg hij het patent op zijn ontwerp en twee jaar later boekte Diesel zijn eerste succes: hij liet een motor zonder ontstekingsmechanisme met behulp van gecomprimeerde luchtdruk ongeveer een minuut lopen. In 1896 werd een verbeterd model van deze eerste ‘dieselmotor’ gefabriceerd in de Maschinenfabrik Augsburg Nurnberg. Diesel’s motor werd aanvankelijk ingezet voor stationair fabrieksgebruik, en zou pas in een latere fase worden gebruikt als aandrijving van voertuigen.

Terugval

De uitvinding bleek een commercieel succes en legde Diesel dan ook geen windeieren. Door slechte investeringen, technische problemen en proceskosten om zijn patent te kunnen behouden, zag hij zijn verdiende miljoenen later echter in korte tijd verdampen. De financiële malaise vormde mogelijk een aanleiding voor zijn dood. Rudolf Diesel overleed in 1913, nadat hij aan boord van het stoomschip ‘Dresden’ plotseling spoorloos was verdwenen. Zijn levenloze lichaam werd niet veel later in het water aangetroffen. Nabestaanden gingen uit van zelfmoord, maar bewijs hiervoor is nooit geleverd.