19 januari jarig: Aelia Pulcheria, James Watt en Paul Cézanne
Hij is een kunstenaar die een radicale verandering teweegbrengt in de schilderkunst. Zijn schildermethoden liggen aan de basis van nieuwe stromingen, zoals het kubisme en het fauvisme. Zijn vroege schilderijen zijn donker van kleur, maar latere werken bevatten een lichtere uitstraling. Paul Cézanne werd geboren op 19 januari 1839.
Een Byzantijnse keizer, een Britse uitvinder en een Franse schilder. Veel hebben Aelia Pulcheria, James Watt en Paul Cezanne op het eerste gezicht niet gemeen. Toch delen ze minstens één ding: 19 januari, hun geboortedag.
Aelia Pulcheria (398/399-450) werd geboren als dochter in de keizerlijke dynastie van Theodosius. Op vijftienjarige leeftijd noemde ze zichzelf Augusta en trad ze op als regentes voor haar jongere broertje. Sozomon, een contemporaine geschiedschrijver, beweerde dat ze een eed van kuisheid had afgelegd. In ieder geval was ze een sterk religieuze vrouw en kreeg het keizerlijk hof dankzij haar een monastiek karakter. Er werden meer kerkelijke rituelen opgevoerd, liefdadigheid kreeg meer betekenis, vanuit het paleis klonk veelvuldiger christelijk gezang en er werd vaker gevast. Geen enkele man mocht het paleis van Pulcheria betreden, om de kuisheid te waarborgen. Ze voedde haar broertje Theodosius II streng christelijk op. Hij werd keizer in 408 en Pulcheria bleef een belangrijke invloed houden achter de schermen. Zo bleef ze zich vooral inzetten voor het geloof door nieuwe kerken te laten bouwen en met haar broer opstandige Joden in Palestina te bestrijden. Paus Leo I liet zijn waardering blijken voor Pulcheria’s inzet voor het geloof in een brief: ‘de gehele Romeinse Kerk is jou ontzettend dankbaar voor al het werk gedaan in naam van jouw geloof’. Theodosius II stierf in 450, waardoor Pulcheria de keizerstitel overnam. Omdat de senaat geen vrouw als alleenheerser wilde, werd ze echter gedwongen met een man te trouwen, ondanks haar kuisheidsgelofte. Ze regeerde uiteindelijk slechts drie jaar, doordat zij in 452 een natuurlijke dood stierf. In haar testament stond dat al haar bezittingen verdeeld moesten worden onder de armen. Pulcheria werd vlak na haar dood heilig verklaard.
James Watt (1736-1839) werd geboren op 19 januari 1736 in Schotland. Hij kwam tijdens het repareren van een stoommachine op ideeën om het apparaat te verbeteren. Op dat moment stond hij al bekend als een zeer bekwame technicus. Watt werkte zijn ideeën uit, maar doordat hij van lage komaf was, had hij financiering nodig voor de uitvoering. John Roebuck bleek bereid het project financieel te ondersteunen. Maar nadat hij failliet ging, nam Matthew Boulton de financiering op zich. James Wattt bracht nieuwe modellen stoommachines op de markt die als warme broodjes over de toonbank gingen. De machine was namelijk viermaal zo krachtig als de oude modellen. Figuren als Richard Arkwright gebruikten Watt’s machines in hun fabriek. Watt overleed in 1825 en werd naast Matthew Boulton begraven in Handsworth. Als eerbetoon aan ‘Watt’, werd zijn naam later de eenheidsaanduiding voor de kracht van een apparaat, in het bijzonder van een elektrisch apparaat.
Paul Cézanne (1839-1906) was een invloedrijke schilder. Hij bracht een radicale verandering in de schilderkunst te weeg, die onder andere leidde tot de ontwikkeling van het kubisme, het fauvisme en avant-garde. Cézanne schilderde impressionistische vormen in kleur en benaderde de natuur op analytische wijze. Romantische en klassieke thema’s vermengde hij met donkere kleuren en expressieve penceelstroken. Geleidelijk aan werden zijn schilderijen lichter van kleur. Hij ging meer improviseren met vorm en diepte, en hij negeerde het klassieke perspectief. Cézanne was Katholiek, en sommige schilderijen portretteren christelijke thema’s. Pablo Picasso was één van velen die inspiratie haalden uit het werk van Cézanne. De generatie schilders die volgden op Cézanne worden de Postimpressionisten genoemd. Maar niet iedereen was gecharmeerd door zijn werk en rijke lieden van die tijd hadden veel minachting voor het schilderwerk van Cézanne. Paul Cezanne overleed op 22 oktober 1906.
