9 april jarig: Paul Robeson
Op school blonk Paul Robeson uit in zingen, acteren en atletiek. Ook was hij politiek actief, zo zei hij eens: ”I do not hesitate one second to state clearly and unmistakably: I belong to the American resistance movement which fights against American imperialism, just as the resistance movement fought against Hitler.” Paul Robeson werd geboren op 9 april 1898 in Princeton.
Robeson was de derde zwarte Amerikaan die op Rutgers University mocht studeren. Eigenlijk wilde hij naar de Universiteit van Princeton, maar dat was niet toegestaan. Op Rutgers was hij de beste van zijn jaar en onderscheidde hij zich op sportief gebied. Na zijn studie verhuisde hij naar Harlem om rechten te studeren aan de Universiteit van Columbia. In 1923 studeerde hij af en ging hij als eerste zwarte man werken bij het gerenommeerde advocatenkantoor Stotesbury and Miner. Hij nam echter ontslag toen hij racistisch behandeld werd door een secretaresse.
Hij werd beroemd door zijn optredens als acteur en zanger. Zijn eerste rollen waren in 1922 als Simon in Simon the Cyrenian en als Jim in Taboo. Ook speelde hij in 1930 in Engeland het Shakespeare stuk Othello. Zijn interpretatie van Go down, Moses werd wereldberoemd. Tussen ’25 en ’42 trad Robeson op in elf films, de meeste van Engelse regisseurs omdat hij sinds de late jaren ‘20 in Engeland woonde. De Hollywoodbazen in Amerika hadden hem namelijk op een zwarte lijst geplaatst vanwege zijn activisme.
Robeson liet zich namelijk kritisch uit over de leefomstandigheden van zwarten in Amerika en zag veel heil in het communisme van Stalin in de Sovjet-Unie. In 1946 oefende hij sterke druk uit op president Harry Truman om de omstandigheden voor zwarten te verbeteren. Zijn communistische sympathieën en vele reizen naar de Sovjet-Unie zorgden ervoor dat hij gevolgd werd door de FBI.
Toen hij weigerde om een ‘niet-communist verklaring’ te tekenen, werd in 1952 zijn paspoort ingetrokken. Als protest werd er een concert georganiseerd waarbij Robeson optrad bij de Amerikaanse grens en het publiek juichte vanaf de Canadese grens. Over de verantwoordelijken zei hij: “Jullie zijn zelf de niet-vaderlandslievenden, en de niet-Amerikanen, en jullie moesten je schamen”. Pas in ’58 kreeg hij zijn paspoort terug, na een uitspraak van het hooggerechtshof. Paul Robeson overleed op 23 januari 1976 in Philadelphia.
