Amerikanen hadden plannen om atoomraket af te vuren op de maan

De Verenigde Staten had in de jaren ’50 serieuze plannen om een atoombom af te laten gaan op het maanoppervlak, zo blijkt uit een biografie van Carl Sagan. De wetenschapper maakte namelijk onderdeel uit van ‘Project A119’, dat bedoeld was om de Sovjet-Unie angst aan te jagen tijdens de Koude Oorlog. Het plan werd uiteindelijk nooit uitgevoerd vanwege de angst voor de gevolgen op aarde.

In de tweede helft van de jaren ’50 lag het Amerikaanse ruimtevaartprogramma ver achter op dat van de Sovjet-Unie. De Russen waren er namelijk op 4 oktober 1957 in geslaagd de eerste ruimtesatelliet Sputnik I te lanceren, terwijl het soortgelijke Amerikaanse ‘Project Vanguard’ tegelijkertijd uitliep op een grote mislukking. De Sovjets namen hierdoor een grote voorsprong in de zogeheten ‘Space Race’, tot groot ongenoegen van de Amerikanen.

Project A119

In een poging de voorsprong van de Sovjets te verkleinen bedacht de Amerikaanse luchtmacht daarom ‘Project A119’, dat verborgen ging onder de codenaam ‘Een studie van onderzoeksvluchten naar de maan’. De werkelijke doelstelling van het project was echter om een Amerikaanse atoombom richting het maanoppervlak af te vuren. De resulterende nucleaire explosie zou niet alleen een afschrikwekkende werking hebben op de Sovjets, maar zou ook goed zijn voor het moreel van de Amerikaanse bevolking tijdens de Koude Oorlog, zo meende de Amerikaanse luchtmacht.

Reiffel, Kuiper en Sagan

De leiding van het project viel in handen van Leonard Reiffel, een Amerikaanse natuurkundige werkzaam aan het Illinois Institute of Technology in Chicago. Hij verzamelde een tienkoppig team om zich heen, bestaande uit onder meer de Nederlandse astronoom Gerard Kuiper en diens leerling Carl Sagan. Gezamenlijk deden de wetenschappers uitgebreid onderzoek naar de mogelijkheden van een nucleaire explosie op de maan, en op welke manier deze dan het best uitgevoerd zou kunnen worden.

Donkere kant

Zo waren zij van mening dat de donkere kant van de maan het meest geschikt zou zijn voor de operatie. Aan deze kant zou de stofwolk veroorzaakt door de explosie namelijk verlicht worden door de zon, waardoor deze zeer goed zichtbaar zou zijn op aarde. Verder kwam het team tot de conclusie dan men slechts een relatief lichte atoombom in kon zetten, omdat men niet in staat zou zijn zwaardere projectielen (waaronder een waterstofbom) te lanceren.

Gevaar

In januari 1959 besloot de Amerikaanse luchtmacht echter een einde te maken aan het project. Belangrijkste reden voor deze beslissing was het te grote risico dat er iets mis zou gaan bij de lancering van de bom, met als gevolg een nucleaire explosie op het aardoppervlak. Daarnaast benadrukte Reiffel ook dat het project een grote hoeveelheid radioactieve straling zou achterlaten op het maanoppervlak, wat eventuele toekomstige maanmissies zou bemoeilijken.

Biografie

Lange tijd verdwenen de plannen vervolgens in de ijskast. In 1987 besloot de Amerikaanse luchtmacht de officiële documentatie zelfs te vernietigen, maar in de jaren ’90 kwamen de eerste details van ‘Project A119’ toch aan het licht. Een aantal onderzoekers deed toen namelijk onderzoek naar de curieuze ‘Studie van onderzoeksvluchten naar de maan’ in het kader van een biografie van Carl Sagan.

In 2000 gaf Leonard Reiffel vervolgens een interview waarin hij het bestaan van ‘Project A119’ toe gaf. Om onbekende redenen bleef deze onthulling lange tijd onbekend bij het grote publiek, totdat deze onlangs alsnog het nieuws haalde. Overigens hadden de Sovjets een soortgelijk plan voor een nucleaire explosie op de maan, maar ook zij besloten dit machtsvertoon uiteindelijk achterwege te laten.