Arrestatiebevel Kaddafi

Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag vaardigde maandagmiddag een arrestatiebevel uit tegen de Libische leider Muammar Kaddafi. Kaddafi kwam aan de macht in 1969 na een staatsgreep van de groep Vrije Officieren voor Eenheid en Socialisme. In de eerste jaren van zijn bewind was hij geliefd onder het volk. Alles zou beter worden voor de Libiërs.

De ligging van Libië is van strategisch belang. Toen in de jaren vijftig grote olievoorraden in Libië werden ontdekt, groeide de onvrede over de oneerlijke verdeling tussen arm en rijk bij sommige groepen Libiërs.

Revolutie

In 1969 pleegde een groep Vrije Officieren voor Eenheid en Socialisme een staatsgreep in Libië. Koning Idris werd afgezet. Niemand had voor mogelijk gehouden dat een revolutie mogelijk was aangezien de politiemacht van de koning groot was en de geheime dienst machtig. Een coupe d’état leek onwaarschijnlijk. Toch lukte het elf jonge officieren om een revolutie te ontketenen. Het was een revolutie van een jonge generatie Libiërs, tussen de twintig en dertig jaar oud, die streden tegen de uitbuiting en de politieke terreur van de oude heersende klasse. In de ogen van de Libiërs betekende de revolutie: het einde van een corrupt koninkrijk. De leiders waren populair en kwamen uit “het gewone volk”. Met name Kaddafii was geliefd bij de gewone man.

Kaddafi

De 27-jarige kolonel Kaddafi werd de leider van de Republiek en sprak na de coupe de volgende woorden tot de enthousiaste menigte die hem toejuichte met de woorden ‘Ons bloed en onze ziel’: “De tijd is aangebroken voor het Arabische volk om zijn stem te laten horen. De tijd is aangebroken om het vaandel van de vrijheid te hijsen. De tijd is aangebroken voor het volk om zich krachtig uit te spreken. Broeders, de tijd is aangebroken voor het Arabische volk van Libië om een bijdrage te leveren op een daadkrachtige en positieve manier aan de opmars van onze Arabische Natie.”

Islamitische variant van het socialisme

Na het uitroepen van de Republiek waren uitgelaten menigten ervan overtuigd dat hun levensstandaard zou verbeteren. “Voor onze revolutie offeren we ons bloed en onze ziel”, schreeuwden de mensen op straat. Het was een fluwelen revolutie geweest waarbij niemand om het leven was gekomen. De leuzen: vrijheid, socialisme en eenheid hadden centraal gestaan. De Vrije Officieren wilden een islamitische variant van het socialisme invoeren in het Noord-Afrikaanse land. De jonge ambitieuze leiders stortten zich dan ook vol goede moed op hun nieuwe taak. Ze verhoogden het minimuminkomen, verlaagden de kosten voor de gezondheidszorg en de huur van de huizen in het land. Daarnaast wilden zij een republiek zonder westerse invloeden. Ze gingen een strijd voeren tegen het imperialisme en het zionisme.

Westerse invloeden

Al in de jaren ’50 waren er grote olievoorraden ontdekt. In de jaren ’60 was Libië een paradijs voor westerse belangen. Bijna een kwart van de Europese olievoorziening kwam uit het gebied. De Verenigde Staten hadden een luchtmachtbasis aan de kust en ook Groot-Brittannië had twee bases in het binnenland. In 1964 wilde het Libische parlement het verdrag met de Amerikanen opzeggen. De betrekkingen met het westen kwamen de koning echter goed van pas, dus ontbond hij het parlement en verbood politieke partijen. Na de revolutie werden de bases gezien als bedreiging voor de jonge republiek. Amerika werd verzocht te vertrekken, desnoods met geweld. Ook de Britten ontruimden hun bases. De oliewinning werd genationaliseerd en de Engelse en Amerikaanse ingenieurs moesten het land verlaten.

Toespraak

In 1969 hield Kaddafi grote massavergaderingen. Eén van zijn speeches werd gefilmd door Roelof Kiers. Kaddafi sprak over het oude regime en de rol van de westerse mogendheden. “Het is een dialoog tussen broeders, binnen één en dezelfde familie. Een boodschap voor de strijders die het goede willen voor de werkers die te lang beroofd waren en gebukt gingen onder de onderdrukking. Onder het criminele regime. Het criminele regime werd beschermd door de imperialistische bases en de internationale krachten van het kwaad. Maar vandaag worden de krachten die het volk toegewijd zijn door het volk beschermd en door de harde werkers van het volk. De buitenlandse oliemaatschappijen buiten de Libische arbeider uit. Ze verrijken zich ten koste van hem en belonen hem niet zoals het hoort. Ze geven vreemdelingen een voorkeursbehandeling.”

Arrestatie

De menigte die in 1969 juichend naar de nieuwe idealistische leider luisterde heeft zich de afgelopen maanden tegen Kaddafi gekeerd. Het laatste uur van de dictator lijkt nu definitief geslagen.