Jan Moors

Dagboek Abt Jan Moors nu toegankelijk

Tussen 1634 en 1639 heeft Jan Moors, abt van Berne, een dagboek bijgehouden waarin hij in het Latijn verslag doet van de roerige tijden die zijn abdij in de nadagen van de Tachtigjarige Oorlog doormaakte. Dit dagboek is onlangs in het Nederlands vertaald door drie onderzoekers en is vanaf nu toegankelijk via de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Joannes Moors, geboren in 1581, bezocht de Latijnse school, waarna hij priester werd en later op verschillende plekken pastoor was. Op 29 november 1621 werd hij verkozen tot abt van Berne, een functie die hij hield tot aan zijn overlijden twintig jaar later.

Overname ‘s-Hertogenbosch

In 1579 koos ’s-Hertogenbosch voor de Unie van Atrecht, waardoor de stad Spaansgezind en rooms-katholiek bleef. Echter was de Tachtigjarige Oorlog in volle gang en verschillende keren probeerden de protestantse noordelijke Nederlanden terrein te winnende stad in te nemen. In zowel 1601 als 1603 werd de stad belegerd door Maurits, allebei zonder veel succes. In 1629 belegerde Frederik Hendrik de stad, en wist de stad uiteindelijk over te nemen. Alle mannelijke geestelijken moesten de stad verlaten. Nonnen konden in hun kloosters in de stad blijven, maar hun kloosters mochten geen nieuwe zusters meer opnemen. Op die manier zouden de kloosters door natuurlijk verloop vanzelf leegraken en verdwijnen.

Dagboek van Moors

De twee dagboeken beslaan van Jan Moors die nu zijn vertaald en gedigitaliseerd, beslaan de periode van 15 november 1634 tot en met 31 december 1639. De boeken van Moors beginnen in het Nederlands, maar gaan al na iets meer dan een maand over in het Latijn. Moors schreef nauwelijks over de religieuze taken, maar voornamelijk over gasten die langskwamen. Ook komen veel rechtsprocessen in de twee boeken voor. Zo heeft Moors vele advocaten in de arm genomen bij het beschermen van de privileges van de abdij. Tot slot is er veel aandacht aan huishoudelijke zaken.

De twee boeken zijn in het Nederlands vertaald door onderzoekers A.M. van Lith-Droogleever Fortuijn, J.G.M. Sanders en A.H. Schuttelaaars. De dagboeken geven een inkijkje in het dagelijks leven van een katholieke geestelijke in een moeilijke tijd. Zo staat er in de boeken hoe Moors omging met moeilijke situatie, maar ook wat het beheer van de abdijgoederen allemaal met zich meekwam. Het dagboek is nu te bekijken op de site van het BHIC.

Hier ga je naar de dagboeken van Abt Moors:

Landen: 

Religie: 

Tijdperken: 

Onderwerpen: 

nummer 1 van 2025

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 23 januari. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.