De controversiële geschiedenis van XTC

XTC. Misschien wel één van de bekendste ‘partydrugs’ ter wereld. Regelmatig verschijnen er berichten in het nieuws over het middel. Het middel blijkt de laatste jaren steeds gevaarlijker te worden door experimenten met de drug. Drugshandelaren proberen ze een aantrekkelijker uiterlijk te geven en er zit steeds vaker meer MDMA in de pillen. Waar komt XTC eigenlijk vandaan?

Interessant feit om te weten: xtc of ecstasy is de ‘bijnaam’ voor de eigenlijke drugsstof MDMA, wat staat voor ‘3,4-methyleendioxymethamfetamine’. De stof werd voor het eerst geproduceerd in 1912 bij laboratoriumexperimenten. De wetenschappers zochten namelijk naar een andere stof die zij als geneesmiddel zouden kunnen gebruiken als vervanger van hydrastine. Deze stof werkte in op het zenuwstelsel. Toch vermeldde Alexander Shulgin de effecten bij mensen pas meer dan 65 jaar later. Psychotherapeuten waren in eerste instantie razend enthousiast over MDMA en gebruikten het om mensen te kalmeren tijdens hun sessies.

‘Hippiedrug’

Al snel werd de stof ontdekt door het grote publiek als genotsmiddel. XTC, poeder of een pil met MDMA, werd ook wel gezien als de opvolger van amfetamine. Mensen voelde zich ‘vrij’ door het gebruik van het middel en sommigen meenden dat ze meer in contact kwamen met de natuur. Hierdoor kreeg het al snel de stempel ‘hippiedrug’. De tijd was er ook naar, want er werd in de jaren ’70 al flink geëxperimenteerd met andere geestverruimende middelen.

Op de dansvloer

Rond 1980 veranderde de uitgaanswereld en dit had effecten op het gebruik van drugs onder jongeren. Vooral de komst van house en dance zorgde voor een grotere afzetmarkt. Rond deze tijd belandde MDMA onder de naam ‘ecstasy’ of ‘XTC’ op de zwarte markt en ontstond er een grote handel in discotheken en clubs. Waar de drug in het begin vooral in Amerika – specifiek in Californië – populair was, kwam nu de verschuiving richting Europa. Na een aantal jaar werd duidelijk dat het middel zeer schadelijke effecten kon hebben op de gezondheid. De overheid plaatste XTC op Lijst I van de Opiumwet in november van 1988 en kenmerkte het daarmee als harddrugs.

Mooie snoepjes

Uit recent onderzoek blijkt dat er vele soorten XTC zijn bijgekomen. Het Nederlands Forensisch Instituut meent dat de verschillende soorten alleen al in de laatste zes jaar verachtvoudigd zijn. Daarnaast onderging het middel ook verschillende veranderingen. Criminelen proberen de drug, voornamelijk in pilvorm, een ‘mooi’ uiterlijk te geven door het te produceren in verschillende felle kleuren, bijzondere vormen of van een stempel met een logo te voorzien. Dit is het gevolg van een grote concurrentie volgens experts. Drugdealers proberen zich te onderscheiden door de drugs te presenteren als ‘mooie snoepjes’.

Sterker, dus gevaarlijker

Naast de uiterlijke metamorfose, sleutelden drugsproducenten ook aan de samenstelling van XTC. De afgelopen jaren ziet men een sterke stijging in de hoeveelheid van de stof MDMA in pillen, capsules en poeders. Verder vonden ze andere grondstoffen om te verwerken in de drug. Het is wellicht een poging om om te gaan met een mogelijk verbod dat de overheid wil doorvoeren op apaan, een nu nog legaal middel. Dit is bijzonder, omdat apaan uitsluitend gebruikt kan worden voor het maken van drugs. De wijzigingen die criminelen aanbrengen bij de drug, zorgen er ook voor dat het middel gevaarlijker wordt. Er zijn sneller negatieve bijwerkingen en vaak zijn jongeren die tijdens het uitgaan ‘een pilletje nemen’, hier niet op voorbereid. Zij dansen zich soms letterlijk dood.

Land nummer één

Ondanks waarschuwingen en uitleg van overheid en politie over de gevaren van XTC, blijft de drug populair. Nederland staat nog steeds bekend als grootste producent en leverancier van XTC. Het drugsimago wordt ook in stand gehouden door bijvoorbeeld zangers en rappers. Ze zingen het niet letterlijk, maar vaak zit er, wellicht een onbedoelde, boodschap in over de gezelligheid van XTC en dat iedereen wel een keer MDMA moet proberen.

Experimentele wetenschap

Toch kan MDMA ook op sommige vlakken positief benaderd worden. In de lente van 2015 werd MDMA onderzocht op haar therapeutische waarden, niet veel anders dan in de beginfase van het middel. Het magazine Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry kondigde een onderzoek aan, waarbij autistische proefpersonen met een sociale angststoornis kleine hoeveelheden van de stof kregen toegediend. Het zou zorgen voor een verminderde angst. Dit was niet de eerste keer dat het middel gebruikt werd in de medische wereld. MDMA werd ook getest onder mensen met een post traumatisch stresssyndroom. Onderzoeken maakten duidelijk dat het inderdaad een positief effect had.