De Inter Caetera en de verdeling van de Nieuwe Wereld

Columbus ontdekte in 1492 een continent dat nog niet bekend was bij de Europese staten. Omdat zijn expeditie door Spanje werd gefinancierd, wilden zij beslag leggen op deze Nieuwe Wereld. Volgens een pauselijke bul uit 1481 zou het land echter aan Portugal toebehoren. De Spanjaarden schakelden vervolgens de hulp in van de Spanjaard Rodrigo Borgia, die was verkozen tot paus Alexander VI. In deze diplomatieke strijd ligt de verklaring voor het feit dat de Brazilianen als enige Portugees spreken in Latijns-Amerika.


Het land dat Columbus ontdekte was niet, zoals hij had verwacht, het Indië dat bij de Europeanen bekend was. Toen hij terugreisde naar Europa kwam hij met zijn bemanning in een storm terecht, waardoor hij in Lissabon aan wal kwam. De Portugese koning Johan II was niet blij met het nieuws van de ontdekking van ‘nieuw land’. Als Columbus daadwerkelijk Indië had bereikt, was dit in strijd met eerdere overeenkomsten tussen Spanje en Portugal.


Pauselijke bul


Na wat diplomatiek gebekvecht werd er een lijn getrokken op de wereldkaart. Alle landen ten westen van die lijn die niet ontdekt waren, golden nu als gebied waar de Spanjaarden recht op hadden. Paus Alexander VI maakte deze afspraak officieel met de bul Inter caetera. De katholieke kerk had enige macht over afspraken aangaande de Nieuwe Wereld, omdat de christelijke naties de heidenen in de nieuwe gebieden moesten bekeren.


Goed moment voor Spanje


Het koninklijk echtpaar van Spanje, Isabella I van Castille en Ferdinand van Aragon, hadden net de reconquista op het Iberisch schiereiland voltooid door de verovering van Granada (1492). Dit maakte de benodigde middelen vrij voor meer overzeese expedities. Columbus werd teruggestuurd om het ontdekte land te annexeren, wat de naam Hispaniola kreeg.









Titel: Piet Hein en de zilvervloot - Oorlog en handel in de West
Auteur: Wendy de Visser
ISBN: 9065504540
Uitgever: Verloren
Prijs: €10,-


 


 



Het verdrag van Tordesillas


De Portugezen waren niet tevreden met de bul, want de lijn die was getrokken gaf hun boten te weinig ruimte voor hun tochten naar Afrika en Indië. De via de golf van Guinea  liep namelijk door veiliger vaarwater. Bovendien werd het volgende doel voor expedities van koning Johannes II, een zeeroute naar India, in de bul verboden voor de Portugezen. Om deze redenen sloten Portugal en Spanje een nieuw verdrag, in het Spaanse dorp Tordesillas in 1494. De lijn die was getrokken werd dankzij het verdrag 270 mijl naar het westen verschoven (zie afbeelding). Dit gaf Portugal toegang tot alle landen in het Oosten, maar ook tot de (onontdekte) kust van Brazilië. Spanje tekende dit verdrag omdat zij niet wisten wat zij opgaven: dankzij Columbus dachten zij nog steeds dat Indië bereikt kon worden via het westen. De andere zeevarende Europese staten (Engeland, Frankrijk en Nederland) hadden het verdrag niet getekend en zouden het later ook aan hun laars lappen.


De reis naar Brazilië


De Portugees die officieel wordt aangeduid als de ontdekker van Brazilië is Pedro Álvares Cabral, die in 1500 de opdracht kreeg om een tweede expeditie naar India te maken (Vasco da Gama maakte deze als eerste in 1498-1499). Hij nam de oostelijke zeeroute, die via de Golf van Guinea  loopt. Deze route was dus sinds het verdrag van Tordesillas weer toegankelijk voor de Portugezen. Omdat zij hier vaker voeren, denken sommige onderzoekers dat de Portugezen al van het bestaan van Brazilië afwisten.


Ilha de Vera Cruz


Na slechts een anderhalve maand op zee stuitte de expeditie van Cabral op Brazilië. Omdat men dacht dat het een eiland was, noemde Cabral het Ilha de Vera Cruz (het eiland van het ware kruis). Cabral behandelde de inheemse bevolking die hij vond relatief goed omdat hij ze uitnodigde op zijn schip. Uiteraard claimde hij wel het land in de naam van de Portugese koning, voordat hij verder voer naar India.  


Kolonisatie van Brazilië


Het zou tot ongeveer 1530 duren voordat de Portugezen werk maakten van het land dat zij in beslag hadden genomen. De enige reden dat er voor 1530 reizen naar Brazilië werden gemaakt, was om hout van de brazielboom te verzamelen. Zij lieten de inheemse bevolking dit hout verzamelen, in ruil voor Europese voorwerpen als scharen, messen en spiegels. Uit het brazielhout konden de Portugezen een rode verfstof halen, die hen veel geld opleverde in de kledingindustrie. De reden dat de kolonisatie van Brazilië intensiveerde was puur om het monopolie op deze verfstof te behouden. De Fransen begonnen namelijk reizen naar Brazilië te ondernemen om hun eigen verfstof te bemachtigen.

bronnen:

en.wikipedia.org, Treaty of Tordesillas

en.wikipedia.org, Colonial Brazil

brittannica.com, Pedro Alvares Cabral

books.google.nl, Age of reconnaissance

en.wikipedia.org, Inter caetera

en.wikipedia.org, Christopher Columbus

afbeeldingen:

Brazil 16th century map, en.wikipedia.org, Pedro Reinel, Jorge Reinel, Lopo Homem

Treaty of Tordesillas, en.wikipedia.org, national library of Portugal

Lines dividing the non-Christian world between Spain and Portugal, en.wikipedia.org, Lencer

Rubrieken: 

Landen: 

Personen: 

Tijdperken: 

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.