De Koninklijke Marechaussee
Minister-president Mark Rutte maakte op 24 juli 2014 bekend dat Nederland veertig onbewapende Marechaussees naar de Oekraïne zal zenden. De Marechaussees zullen de forensisch onderzoekers gaan helpen met het onderzoek in het rampgebied waar de MH17 vlucht op 18 juli 2014 neerstortte. De Koninklijke Marechaussee is een politieorganisatie die bij de Nederlandse krijgsmacht hoort en onder het ministerie van Defensie valt.
Ontstaan Koninklijke Marechaussee
De Nederlandse krijgsmacht is vierledig: de marine, de landmacht, de luchtmacht en de Koninklijke Marechaussee. Na de Franse Tijd werd de gendarmerie door Willem I op 26 oktober 1814 vervangen door het Corps de Maréchaussée. Voor de Franse Tijd was politie actief in steden en handhaafden veldwachters de openbare orde in buitengebieden. Na zijn oprichting werd de Marechaussee het centrale politiekorps in Nederland. Het logo van de Marechaussee is, net zoals veel internationale militaire politie, een springende granaat.
Politiemacht en krijgsmachtonderdeel
De Marechaussee kreeg in de negentiende eeuw een militaire status en structuur. Zij kregen taken toebedeeld zoals het handhaven van de openbare orde, controle op de naleving van de wet en bewaking van grenzen en wegen. Zo fungeerden ze zowel als politiemacht voor de krijgsmacht en als Rijkspolitie. Doordat de Marechaussee aanvankelijk gekazerneerd werden konden ze vergeleken met 'normale politie' snel, effectief en in grote getale optreden.
Afscheiding België creëert tekorten
Aanvankelijk werd de Marechaussee vooral in de Zuidelijke Nederlanden ingezet. Hierdoor was een groot aantal van de Marechaussees Vlaams en dit leverde een tekort aan mankrachten op toen België zich van Nederland afscheidde in 1830. Nadien breidde de Marechaussee zich verder uit met Nederlanders en waren ze naast de grensstreken ook in andere Nederlandse regio's actief. Op 13 maart 1861 kwam de Koninklijke Marechaussee onder toezicht te staan van de Inspecteur der Cavalerie, kroonprins Willem van Oranje.
Klompenwacht
De Marechaussee werd gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw met succes ingezet bij verscheidene opsporingsacties van bendes. In 1909 werden zij bovendien ingezet als 'klompenwacht' bij de paleizen. De klompenwacht, vernoemd naar het tuinpersoneel die voorheen ook als beveiligers dienden bij de paleizen, werd aangesteld door koningin Wilhelmina.
Eerste en Tweede Wereldoorlog
Alhoewel Nederland in de Eerste Wereldoorlog neutraal bleef, kreeg de marechaussee het politietoezicht over het Nederlandse leger. Na de oorlog moest het Nederlandse leger gedemobiliseerd worden en werd de Marechaussee aangewezen om deze taak uit te voeren. Na de inval van de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog werd de Marechaussee de militaire status ontnomen en verloor het binnen de eigen landsgrenzen ook de titel Koninklijk. De 200 Marechaussees die de koninklijke familie bewaakten tijdens de Tweede Wereldoorlog behielden echter hun status en predicaat. Na de bevrijding kreeg de Marechaussee zijn oude status weer terug.
Dienstplicht
Na Tweede Wereldoorlog werden jaarlijks een aantal dienstplichtigen geselecteerd die in de Koning Willem III kazerne werden opgeleid tot Marechaussee. Deze dienstplichtigen werkten onder andere mee bij de politionele acties in Nederlands-Indië. Gedurende de naoorlogse periode van dienstplicht hebben zo’n 33.000 dienstplichtigen bij de Marechaussee gezeten. Vanaf 1956 was prinses Beatrix de Schutsvrouwe, beschermvrouwe, van de Marechaussee.
Internationale politiemissies
In 1988 werd in de Politiewet officieel vastgelegd welke taken aan de Marechaussee werden toebedeeld. Tien jaar later werd de Marechaussee een zelfstandig onderdeel van de krijgsmacht. Naast de controlerende functie op de krijgsmacht, beveiligingstaken en het bewaken van de grenzen en vliegvelden is de Marechaussee in de afgelopen decennia ook op verschillende internationale missies geweest. Momenteel zijn er diverse Nederlandse Marechaussees aanwezig in onder andere Kosovo, Afghanistan, Zuid-Soedan, Turkije en Mali om lokale politiemensen op te leiden en de politiemacht ter plaatse te controleren.
