De Lord's Resistance Army

Gisteren, op dinsdag 6 december 2016, is het proces tegen rebellenleider Dominic Ongwen van de Lord’s Resistance Army in Uganda begonnen. Ongwen gaf zichzelf vorig jaar aan, naar eigen zeggen omdat hij bang was vermoord te worden door Joseph Kony, de oprichter van de Lord’s Resistance Army. Op de eerste dag van zijn proces in Den Haag ontkende hij elke schuld. Wat is de Lord’s Resistance Army precies, en waarvoor zijn zij verantwoordelijk?

Koloniaal verleden van Uganda

Vanaf het einde van de 19e eeuw tot 1963 was Uganda een Brits protectoraat. In het noorden van het land ondervonden de Britten grote weerstand van de bevolking. Ook was het noorden minder goed begaanbaar. In het zuiden was werkte de bevolking meer samen met de Britten. Als gevolg hiervan is vooral het zuiden van Uganda beter ontwikkeld op economisch en infrastructureel gebied. Belangrijke koloniale banen gingen voornamelijk naar mensen in het zuiden. Noorderlingen dienden veelal als arbeiders en als soldaten voor de koloniale troepen.

Uganda’s onafhankelijkheid

De problemen verdwenen niet na de onafhankelijkheid van Uganda in 1963. Vanaf 1971 tot 1979 had Uganda een militaire dictator, Idi Amin. Hij werd bestreden door twee belangrijke groeperingen in Uganda. De eerste groep was de National Resistance Movement (NRM) onder leiding van Museveni. Deze groep bestond vooral uit mensen uit het zuiden van Uganda. De twee groep was de Uganda People’s Democratic Army (UPDA) onder leiding van Tito Okello. Deze bestond voornamelijk uit noorderlingen. Nadat Idi Amin verdreven werd in 1979, brak strijd uit tussen deze twee groepen om de macht in Uganda. In 1986 versloeg Museveni van de NRM uiteindelijk Tito Okello. Als reactie hierop vluchten veel van de soldaten van Okello naar het noorden. Hier kwam een sterke anti-Museveni beweging op.

Een eerste rebellenbeweging kwam op in 1986: de Holy Spirit Movement (HSM). In 1987 werd deze groep verslagen door Museveni. De onvrede onder de noordelijke bevolking van Uganda bleef bestaan.

Oprichting van de Lord’s Resistance Army

De Lord’s Resistance Army werd opgericht door Joseph Kony . Kony werd in 1961 geboren Noord-Uganda. In 1986 werd hij de leider van de United Holy Salvation Army (UHSA). Restanten van de HSM sloten zich na 1987 aan bij zijn UHSA. In 1988 sloten ook restanten van de eerdere UPDA zich aan bij Kony. Onder de restanten van de UPDA bevonden zich enkele commandanten met redelijke militaire kennis. De tactieken van de UHSA verbeterden. Zij vochten vóór deze tijd vaak in een formatie die deed denken aan een kruis. Ook smeerden zij zich in met heilig water en olie om zo kogels af te weren. In 1992 werd de naam van de groepering veranderd in de Lord’s Resistance Army: de LRA.

De Lord’s Resistance Army

Kony zou contact hebben met God. Volgens hem vechten hij en zijn Lord's Resistance Army in naam van God om de regering van Uganda omver te werpen. In plaats van de huidige regering, willen zij een regering opzetten die de Tien Geboden als constitutie heeft.

Tot en met 2006 was de LRA vooral actief in Uganda. Zij probeerden zo veel mogelijk paniek en chaos te zaaien. Op die manier probeerden zij ervoor te zorgen dat de regering van Uganda zwak leek. De LRA terroriseerde vooral het noorden van Uganda en maakte op grote schaal gebruik van kindsoldaten. Deze vochten in de voorste linies en werden ertoe aangezet te moorden, stelen, verkrachten en plunderen. Uiteindelijk werd de LRA bijna geheel verdreven uit Uganda en werden zij meer actief in de

Democratische Republiek van de Kongo.

Vanuit de Kongo trok de LRA, opgejaagd door regeringstroepen van verschillende landen, ook Zuid-Sudan en de Centraal Afrikaanse Republiek binnen. Hoewel de LRA constant opgejaagd wordt, blijven ze nog altijd actief. De LRA is intussen verantwoordelijk voor de dood van tienduizenden mensen en de terrorisatie van miljoenen anderen.

Het ICC

Sinds 2005 heeft het Internationaal Gerechtshof arrestatiebevelen uitstaan tegen Kony en andere LRA commandanten. Het ICC zoekt 5 mensen. Zij worden onder andere gezocht voor moord, slavernij, verkrachting en andere oorlogsmisdaden.

Van die 5 personen leven intussen alleen Joseph Kony en Dominic Ongwen nog. De andere 3 zijn intussen gesneuveld of vermoord door Kony. In januari van 2015 gaf Dominic Ongwen zichzelf aan, omdat hij bang was ook vermoord te worden door Kony. Dominic Ongwen werd zelf op zijn 14e ontvoerd door de LRA. Hij ontwikkelde zich hier tot een van de meest barbaarse leiders van de groep. Het proces tegen Dominic Ongwen is nu dus begonnen. Op de eerste dag van zijn proces stelde hij: ‘In de naam van God, ik ontken alle aanklachten.’