De martelaren van 26 augustus 1914

Ook Rossignol heeft een gedenkteken, zoals zoveel dorpen en steden in België. De Grote Oorlog is nooit ver weg. De Caveau des fusillés is gebouwd voor in 1914 doodgeschoten burgers. Buiten het dorp geeft een Piéta de plek aan waar de burgers werden vastgehouden.

Rossignol is een klein dorp in de Belgische Ardennen met keurig aangeharkte tuinen. Direct buiten de bebouwing begint het boerenland. Bruine koeien grazen tussen boomstronken. Het dorp ligt midden in de Gaume, een vruchtbare en relatief welvarende streek in de Provincie Luxemburg, tussen Arlon en Bouillon. In het zuidoosten ligt Sedan, de stad waar Napoleon III in 1870 capituleerde voor de Pruisen.

Verzet België

Op 26 augustus 1914 was de oorlog ruim drie weken oud. In dat korte tijdsbestek was er veel gebeurd. Brussel en Leuven waren bezet en het Duitse leger was opgerukt tot nabij Antwerpen. Toch had het Belgische leger verrassend veel weerstand geboden. Bij de verovering van de vesting Luik hadden de Duitsers ruim een week vertraging opgelopen.

Mogelijk verklaart dat de brute behandeling van burgers tijdens de opmars. Al was de tactiek van verwoesting en intimidatie eeuwenoud. Bij Visé werden tientallen burgers doodgeschoten, onder het voorwendsel dat zij zich verzetten tegen de Duitsers, bij Dinant liep het aantal slachtoffers in de honderden. Ook te Leuven werden eind augustus ruim 200 burgers burgers ter dood gebracht.

Bloedige episode

In de Ardennen bij Tintigny en Rossignol stuitten de Duitsers op het Franse IVe legerkorps. Dit korps bestond voor een deel uit koloniale troepen uit Algerije. Om de opmars van de Duitse troepen tot staan te brengen kozen de Fransen voor de tegenaanval. Met de bajonet op het geweer drongen ze het bos benoorden Rossignol binnen. Het werd een van de bloedigste episodes uit de zogenaamde grensoorlog.

In de ochtend van 21 augustus hing er een dichte mist over de velden. De Franse aanvallers, met hun rode broeken, hadden nauwelijks zicht op hun tegenstanders. De Duitsers hadden zich snel ingegraven. Zonder dat ze het wisten werden de kolonialen door een numerieke meerderheid ingesloten. De hevigste gevechten vonden plaats op 22 augustus. Aan het eind van die dag begonnen de Fransen aan een snelle terugtocht en lieten ze Rossignol en omgeving over aan de genade van het Duitse IVe leger.

Gedenkteken Rossignol

Boven de Caveau des fusillés bevindt zich een gebeeldhouwde sculptuur van een liggende man. Aan de ene kant geflankeerd door militairen, aan de andere kant door burgers. Voor het monument bloemen en bolvormig geknipte heesters. Belgische en Franse vlaggen. Achter het gedenkteken een kruisstatie. De witte beelden lijken een beetje op grafzerken. Jésus condamné a mort. Boven alles uit torent een gekruisigde Christus zonder gezicht, met daarachter een Linde. Op het witte huis met okergele raamlijsten er tegenover een plaquette ter herinnering: Jurons de n’oublier jamais nos glorieux martyrs 26 août 1914. We zullen onze martelaren nooit vergeten.

In totaal 122 vermoorde burgers worden hier herdacht. Na de gevechten tussen de Franse en Duitse troepen werden ze gevangen genomen. Burgers uit Rossignol, Breuvanne, Saint-Vincent, Tellencourt. Eerst werden ze vastgehouden op een weide buiten het dorp, daarna werden ze afgevoerd naar Arlon. Bij de spoorbrug werden ze zonder pardon door de Duitsers doodgeschoten. Ook dat is de Grote Oorlog in België. De herinnering aan gruweldaden tegen weerloze burgers.