Directeur van de CIA: William Colby

Afgelopen vrijdag besloot CIA-directeur David Petraeus zijn functie neer te leggen nadat bekend was geworden dat hij door een buitenechtelijke relatie een ‘veiligheidsrisico’ zou vormen. In de jaren ’70 werd ook de directeur van de CIA aan de kant geschoven omdat hij een gevaar voor de staatsveiligheid zou zijn: William Colby.

In 1973 werd William Colby (1920-1996) door president Richard Nixon benoemd tot Director of Central Intelligence (DCI), het hoofd van de Amerikaanse inlichtingendiensten. Naar verluid werd Colby geselecteerd voor de functie omdat men hem zag als een professionele en mediavriendelijke man die niet veel ophef zou veroorzaken. Vooral die laatste eigenschap was van groot belang voor de impopulaire Nixon, die op dat moment verwikkeld was in het Watergate schandaal.

Vietnam en het Midden Oosten

Vrij snel na het aantreden van Colby ging het echter al mis. Op 6 oktober 1973, de heiligste dag in het Joodse geloof, voerden een aantal Arabische landen een verrassingsaanval uit op Israël, een bondgenoot van de Verenigde Staten. De Amerikaanse inlichtingendiensten hadden deze zogeheten Jom Kipoeroorlog totaal niet aan zien komen, wat resulteerde in groot gezichtsverlies voor Colby. Niet veel later ging het ook mis in Vietnam: op 30 april 1975 kwam Saigon ten val en kwam Zuid-Vietnam definitief in handen van de communisten.

Family Jewels

Het grootste probleem tijdens de bestuursperiode van Colby kwam echter niet uit het buitenland, maar uit de Verenigde Staten zelf. In december 1974 publiceerde de Amerikaanse journalist Seymour Hersch namelijk een artikel over ‘Family Jewels’, een intern rapport waaruit bleek dat de CIA regelmatig Amerikaanse staatsburgers bespioneerde en dat de dienst betrokken was bij verscheidene moordaanslagen op buitenlandse leiders.

Het Amerikaanse Congres besloot daarop een officieel onderzoek in te stellen naar deze illegale activiteiten. Colby moest vervolgens regelmatig naar Washington reizen om in allerlei zaken zijn getuigenis af te leggen. De CIA directeur besloot volledig mee te werken aan het onderzoek, aangezien hij vreesde dat de dienst anders opgeheven zou worden. Dit werd hem echter niet in dank afgenomen door de hardliners binnen de CIA, die meenden dat Colby zich juist moest verzetten tegen de bemoeizucht van het Congres.

Halloween Massacre

Ook binnen het kabinet van president Gerald Ford - de opvolger van Richard Nixon - bleek de loslippigheid van Colby absoluut niet populair. “Iedere keer als die Colby ook maar in de buurt van het Capitool komt heeft die dwaas de onweerstaanbare drang om de meest verschrikkelijke misdaden op te biechten”, zo klaagde Henry Kissinger, de minister van Buitenlandse Zaken. Ook Ford ging zijn CIA-directeur na verloop van tijd beschouwen als een ‘veiligheidsrisico’, en dus besloot hij Colby in 1975 tijdens de zogeheten Halloween Massacre de laan uit te sturen.

Overlijden

Op 27 april 1996, twintig jaar na zijn aftreden, kwam William Colby om het leven tijdens een ‘vaarincident’. Zijn onfortuinlijke dood vond plaats enkele uren nadat bekend was geworden dat er een officieel onderzoek was ingesteld naar het overlijden van Frank Olson, een bioloog die in 1953 zelfmoord had gepleegd nadat de CIA hem had ingezet als proefpersoon bij een aantal experimenten met hersenspoeling en psychoactieve drugs.

Er ontstonden dan ook al snel geruchten dat Colby bewust uit de weg was geruimd, om zo te voorkomen dat hij nog een belastende getuigenverklaring af zou leggen over de rol van de CIA in deze zaak. De officiële lijkschouwer kwam echter tot de conclusie dat de voormalige CIA-directeur tijdens het varen vermoedelijk een hartstilstand kreeg, waarna hij overboord viel en verdronk.

Petraeus

De omstandigheden rondom Colby’s dood zijn altijd omstreden gebleven, maar zeker is dat hij in 1975 aan de kant werd geschoven omdat hij mogelijk een ‘veiligheidsrisico’ vormde. Een soortgelijk incident speelt zich nu ook af rondom huidig CIA directeur Petreaus. Hij maakte afgelopen vrijdag bekend zijn functie neer te leggen nadat er in de pers verscheidene berichten verschenen over zijn buitenechtelijke relatie. Vandaag bleek dat de affaire al langer in de gaten werd gehouden door de FBI, aangezien er gevreesd werd dat deze relatie een ‘veiligheidsrisico’ zou vormen.