Eerste onderzeeboot van de Nederlandse marine
Den Helder 1906 – Na ruim een jaar testen wordt de onderzeeboot ‘Luctor et Emergo’ in 1906 goedgekeurd door de Nederlandse marine. Het torpedoschip, dat onder water een snelheid van bijna 13 kilometer per uur haalt, kost maar liefst 430.000 gulden. Op 21 december 1906 werd de eerste Nederlandse onderzeeër, de ‘Hs Ms Torpedoboot O 1’, officieel in dienst genomen.
De eerste onderzeeboot werd al ingezet tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog in 1776, maar net als de meeste andere landen toonde de Verenigde Staten aanvankelijk weinig interesse in de nieuwe technologie. Pas ruim een eeuw later ontstond er in het Amerikaanse Congres alsnog belangstelling in de onderzeeër. In 1900 kreeg de ‘Holland Torpedo Boat Company’, die gevestigd was in New York, haar eerste order voor zes onderzeeboten.
Luctor et Emergo
De Nederlandse marine daarentegen had nog geen enkele plannen om te investeren in onderzeeërs. Desalniettemin begon de Nederlandse Koninklijke Maatschappij De Schelde op eigen initiatief aan de bouw van een onderzeeboot. Op 8 juli 1905 werd het vaartuig, dat gebaseerd was op een ontwerp van de Holland Torpedo Boat Company, voor het eerst te water gelaten. De onderzeeër werd vernoemd naar de wapenspreuk van de provincie Zeeland ‘Luctor et Emergo’, Latijn voor “ik worstel en kom boven”.
Eisen van de marine
De Nederlandse marine was bereid de onderzeeër op proef te nemen, maar het schip kwam in 1905 niet door de eerste keuringen. Een jaar later werden er opnieuw een aantal testen uitgevoerd en deze keer voldeed de boot wel aan de eisen van de marine. De ‘Luctor et Emergo’ kon zonder lekkages een diepte van 30 meter bereiken en behaalde daar een gemiddelde snelheid van 7 knopen, ofwel bijna 13 kilometer per uur. Op 20 december kocht de Nederlandse marine de onderzeeër voor een bedrag van 430.000 gulden.
Hr.Ms. O 1
De volgende dag, op 21 december 1906, werd het schip officieel te water gelaten met de naam ‘ Hr. Ms. Torpedoboot O 1’. Even later werd het de 'Hr.Ms. O 1' genoemd. De onderzeeër zou ruim veertien jaar functioneren als patrouilleschip van de marine, totdat het in 1920 uit dienst gesteld werd.
