Geschiedenis van Burundi: het eeuwige conflict tussen de Hutu’s en Tutsi’s

De president van Burundi mag zich verkiesbaar stellen voor zijn derde termijn. Volgens de rechtbank gaat een nieuw presidentieel termijn niet in tegen de grondwet van het land. Dit leidde tot grote woedde onder vele Burundi’s, die beweren dat een derde termijn onwettig is. Burundi kent een onstuimige politieke geschiedenis.

Koninkrijk Burundi

Aanvankelijk woonden er vele Hutu- stammen, in verschillende dorpjes en gemeenschappen in Burundi. Deze stammen hielden zich voornamelijk bezig met landbouw en waren al jaren gesetteld in het gebied. Deze stammen voerden regelmatig oorlog met elkaar om meer grondgebied en voedsel(bronnen) te vergaren. Deze situatie duurde voort tot 1680. Toen wist een stam van buitenaf – een Tutsi-stam (oorspronkelijk uit Oost-Afrika) - onder leiding van Mwami Ntare Ruhatsi andere stammen te verslaan en richtte het koninkrijk Burundi op. De Tutsi’s waren echter veetelers en hadden een nomadische achtergrond. Ze werden door de Hutu’s als buitenstaanders gezien.

Duitse kolonie

In de negentiende eeuw werd het koninkrijk echter geannexeerd door Duitsland en werd het een Duitse kolonie. De Duitsers bemoeiden zich echter niet veel met het gebied. Ze lieten alleen een ambassadeur achter en liet de koning zijn macht houden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zagen de Belgen kans zagen om het gebied te veroveren. Het koninkrijk Burundi maakte voortaan onderdeel uit van de Belgische kolonie Ruanda-Urundi.

Belgische kolonie – Ruanda-Urundi

De Belgen maakten intensief gebruik van het gebied door er koffieplantages te bouwen. Mede door gebruik te maken van de bestaande machtsstructuren, waren onze zuiderburen in staat grote winsten te behalen. Na de Tweede Wereldoorlog verzwakte de Belgische macht over het gebied. Mede onder druk van de Verenigde Naties moesten de Belgen Ruanda-Urundi - zoals de kolonie toen heette - voorbereiden op onafhankelijkheid. De Belgen wilden hun kolonie echter niet zomaar prijsgeven en beweerden dat het nog decennia zou duren voordat de inwoners op eigen benen zouden kunnen staan. Mede door een sterke onafhankelijkheidsbeweging in Congo verloren de Belgen hun grip op het gebied en werd de dekolonisatie bespoedigd. Op 1 juli 1962 werd Burundi onafhankelijk en werd het weer een koninkrijk.

Heroprichting koninkrijk Burundi

Dit heropgerichte koninkrijk werd geen succes. De nieuwe Tutsi-koning Mambusta voer een relatief gematigde koers, maar werd in 1966 door zijn zoon Ntare afgezet. Ntare herstelde de absolute monarchie, maar wist deze niet lang te behouden. Hij werd enkele maanden later afgezet door staatssecretaris van Defensie, Micombero. De Republiek Burundi werd uitgeroepen en de ‘absolute monarch’ Ntare ging in ballingschap.

Onafhankelijkheidsplein in de hoofdstad van Burundi

Republiek Burundi

Sinds de afschaffing van de monarchie hebben verschillen presidenten de macht gehad. Deze periode werd gekenmerkt door een lopend conflict tussen de Hutu’s en de Tutsi’s. De Tutsi’s waren van oorsprong de aristocratische elite van het gebied (ook de koningen waren Tutsi) en hadden traditioneel de macht in handen. De Tutsi’s waren echter maar een klein onderdeel van de bevolking (14%) waardoor er een conflict ontstond tussen tussen de Hutu’s, die een veel groter onderdeel van de bevolking vormden(85%).

Genociden

Wanneer er een Tutsi president aan de macht was, kwamen de Hutu’s in opstand, wanneer een Hutu president aan de macht was, kwamen de Tutsi’s in opstand. In 1972 en 1993 liep het conflict zo hoog op dat de slachtingen in die jaren door de Verenigde Naties als genociden worden gezien. In 1973 vermoordden de Tutsi’s 150.000 Hutu’s en in 1993 vermoordden de Hutu’s vele Tutsi’s. Bij dat laatste conflict vielen naar schatting 50.000 doden.

Hoewel er nu officieel vrede is in het rijk, duurt de onvrede tot vandaag de dag voort. De huidige president, genaamd Pierre Nkurunziza, is een Hutu en wil een derde termijn aan zijn bewind vastplakken. Dit omdat zijn eerste termijn niet geldig was. Voor zijn eerste termijn was hij namelijk gekozen door het parlement en niet door het volk. De oppositie is het hier echter niet mee eens en wil dat de president zich niet voor de derde keer verkiesbaar stelt.

Pierre Nkurunziza: de president van Burundi

Schrikbewind Pierre Nkurunziza

Nkurunziza kwam aan de macht door aan het begin van dit millennium de burgeroorlog tussen de Hutu’s en Tutsi’s neer te slaan. Nkurunziza beweert de vrede in Burundi te hebben bestendigd, maar volgens critici onderdrukt hij de oppositie en zou er sprake zijn van georganiseerde moordpartijen op Tutsi’s. Nkurunziza kan rekenen op steun van de Imbonerakure ( een militante jeugdgroepering van zijn partij), de politie en de helft van het leger.

Tot nu toe hebben opstanden tegen het ‘derde termijn’ al 13 mensen het leven gekost. Dertigduizend Burundi’s – voornamelijk Tutsi’s – zijn gevlucht naar buurtland Rwanda. Of het derde termijn er werkelijk komt en of deze ontwikkelingen zullen leiden tot een nieuwe burgeroorlog, zal de toekomst uitwijzen.