Geschiedenis van de brandkast

In het midden van de negentiende eeuw gaf George Price een aantal lezingen waarin hij zijn verontwaardiging ventileerde over het gebrek aan veiligheidsbesef bij de meeste mensen. Veel mensen bewaarden hun waardevolle spullen in ijzeren kluisjes met simpele sloten. Met een beetje handigheid kon zelfs een amateur bij de inhoud komen. De beveiliging nam een vlucht vanaf de negentiende eeuw en culmineerde in hightech kluizen, sloten en alarmsystemen.

Kluizen in de oudheid

Volgens een schatting werden rond 2000 v.Chr. de eerste sloten gemaakt. In Nineveh, een van de oudste steden ter wereld, stond op een muurschildering een slot afgebeeld die ook teruggevonden is bij opgravingen. De Egyptenaren hadden zelfs een zeer ingenieus systeem met vallende pinnen dat na hun bloeiperiode lange tijd in de vergetelheid raakte. Verder volgden slotenmakers eeuwenlang grotendeels hetzelfde principe. De Romeinen gebruikten vaak kleinere sloten dan hun voorgangers. Net zo vaak werden kostbare spullen echter verstopt of begraven. Tot aan de achttiende eeuw speelde de vormgeving dikwijls net zo’n grote rol als de beveiliging; sloten moesten mooi zijn.

Wedloop tussen slot en slotenbrekers

Vanaf de negentiende eeuw vonden er diverse belangrijke vernieuwingen plaats. Niet alleen was er een 'wapenwedloop' tussen inbrekers en beveiligers maar ook tussen slotenmakers onderling. Op de befaamde expeditie van 1851 testten uitvinders hun beste kluizen en sloten tegen de slimste meesterinbrekers. Diverse patenten werden aangevraagd voor kluizen, onder andere door de Chubb broers voor een ‘inbreker-resistente kluis’, en door Henry Brown voor een brandbestendige kluis. In een tijd waarin documenten belangrijk, maar niet eenvoudig te kopiëren of digitaal op te slaan waren, was het essentieel dat de kluis brandwerend was. Dat in Nederland een kluis brandkast genoemd wordt, verwijst eveneens naar dit belangrijke onderdeel van de veiligheid.

Kluizen tegenwoordig

Recente ontwikkelingen en innovaties betreffen vooral elektronische cijfersloten, nieuwe materialen (zoals plastic!) en digitale applicaties. Roestvast staal en speciaal beton voorkomen inbraak met snijbranders en boren. Uitklappende pennen voorkomen dat de kluisdeuren via eventueel uitstekende scharnieren eraf gehaald worden. Grote instellingen bouwen de kluis vaak binnen het gebouw in om diefstal van de gehele object te voorkomen. Voor kleine particulieren zijn er talloze opties om de kluis op eigen wensen af te stemmen.