John Brown, via wikimedia commons (public domain)

Hoe John Brown het pad naar de Amerikaanse Burgeroorlog bespoedigde

Toen John Brown in 1859 overging tot een aanval op Harpers Ferry in Virginia bracht hij daarmee de weg naar de Amerikaanse Burgeroorlog in een stroomversnelling. Door de aanval en Brown's daarop volgende executie werd Brown in het noorden van de Verenigde Staten als een martelaar voor het abolitionisme gezien. In het zuiden zag men hem vooral als de voorbode van een noordelijk plot om de slavernij omver te werpen.

De jonge Jaren van Brown

Op 9 Mei 1800 werd John Brown in de plaats Torrington in Connecticut geboren. Hij was het vierde van in totaal acht kinderen van Ruth Mills en Owen Brown. Zijn grootvader was Capt. John Brown die tijdens de Amerikaanse Revolutie in een militie vocht en daarbij omkwam. Toen hij vijf jaar was, verhuisde zijn vader het gezin naar Hudson in Ohio om een leerlooierij te beginnen. Zijn vader was een van de vroege supporters van het Oberlin Instituut, tegenwoordig de Oberlin University. Tevens heeft zijn vader Jesse R Grant als leerling, de vader van de latere Generaal en President Ulysess S Grant. Als in 1837 de vooraanstaande abolitionist Elijah Leveroy wordt vermoord, ontwaakt in Brown een diep anti-slavernij gevoel en zweert hij aan God dat hij een einde aan de slavernij zal maken.

Brown in Massachusetts

In 1846 kwam Brown aan in Springfield, Massachusetts. Brown werd kerkganger van de door Afrikaans-Amerikanen gestichte Kerk de Sanford Street Free Church. Hier hoorde Brown Anti-Abolitionisten (en ex-slaven) zoals Sojourner Truth en Frederick Douglass spreken. Douglass schreef later dat hij er na een gesprek met Brown er van overtuigd raakte dat de slavernij nooit vreedzaam kan worden beëindigd. Brown was ook betrokken bij de Underground Railroad, het netwerk dat ontsnapte slaven hielp te ontkomen naar staten zonder slavernij en Canada. Ook bood Brown gevluchte slaven een schuilplaats. In 1850 nam het Amerikaanse Congress de Fugitive Slave Act aan die het de lokale autoriteiten verplichtte om alles te doen om gevluchte slaven terug te bezorgen bij hun eigenaren. Als reactie hierop stichtte Brown de “League of Gileadites”. Dit was een gewapende militie bestaande uit Afrikaanse-Amerikanen. De naam kwam van de Bijbelse berg Gilaed waar volgens Brown de dapperste strijders van Israël zich verzamelden. Dat toont aan dat Brown het als zijn goddelijke missie zag om de slavernij te beëindigen.

Brown en “Bleeding” Kansas

Brown voegde zich in 1855 bij een aantal van zijn zoons die zich in Kansas gevestigd hebben. Er woedde op dat moment een bloederige strijd om de vraag of Kansas als slavenstaat tot de Unie wordt toe gelaten. De stad Lawrence werd door pro-slavernij activisten aangevallen. Hierop organiseerde Brown een aanval bij Pottawatomie waarbij vijf kolonisten omkwamen.

John Brown’s Rebelion

Op 16 oktober 1859 leidde Brown een groep van 22 man richting Harpers Ferry. Het doel was het Arsenaal. Brown hoopte dat dit de aanzet zou zijn voor een massale slavenopstand. Tevens zag Brown de aanval als een eerste stap op weg naar een vestiging van een vrijplaats voor slaven. Brown had een verrassingsaanval gepland maar zijn manschappen werden ontdekt en de lokale militie, gesteund door vrijwilligers omsingelden het Arsenaal waar Brown en zijn mannen verbleven. President James Buchanan hoorde diezelfde dag van de aanval en stuurde mariniers onder leiding van kolonel Robert E. Lee erop af. Lee arriveerde de volgende dag en stuurde Luitenant J.E.B Stuart eropuit om te onderhandelen over een overgave. Brown weigerde dit. Daarop vielen de mariniers het Arsenaal aan en tien man, waaronder vijf zonen van Brown, vonden de dood. Zeven man ,onder wie Brown, werden gevangen genomen. De vijf anderen wisten te ontsnappen. Brown werd na een proces veroordeeld voor verraad tegen de staat Virginia en opgehangen.

Aanval op het Arsenaal via wikimedia commons (public domain)

Na de Rebellion

Het gevolg van Browns aanval was dat milities in de zuidelijke staten zich gingen organiseren. Zij waren bang dat dit de voorbode was voor een brede noordelijke samenzwering om met militair geweld een einde aan de slavernij te maken. Deze milities vormden de basis voor het leger van de Geconfedereerde Staten. Door de Abolitionisten werd Brown als een martelaar voor de strijd gezien. Brown's raid had dan ook tot verdere polarisatie van de Amerikaanse politiek geleid. Daarmee bespoedigde Brown de weg naar de Burgeroorlog die de Verenigde Staten tot 1865 in z’n greep zou houden.