In het zomernummer van onze partner Geschiedenis Magazine..

Vechten in Spanje, ‘omdat het moest’

Ongeveer achthonderd Nederlanders vochten in de Spaanse Burgeroorlog van 1936-1939 tegen het nationalistische leger van Franco. De meesten waren jong, politiek links en afkomstig uit arbeidersmilieus. Ze vonden het hun plicht om mee te strijden tegen het oprukkend fascisme.

‘Op het ogenblik donderen de kanonnen en de granaten suizen door de lucht. Er zijn ook veel vliegtuigen in de lucht. Zowel bommenwerpers als jagers. En dit zijn de gemeenste moordmiddelen waarover de techniek beschikt. Wij reizen dwars door Spanje, waar onze krachten tot een offensief nodig zijn. Want we zijn zogenaamd de stootbrigade. Gelukkig gaan we gauw naar het front. Zodat ik die fascisten kan geven wat zij mij in Amsterdam ook zo vaak beloofd hebben, namelijk de kogel.’

Dit schrijft Willem van Veen op 7 november 1937 aan zijn broer Joop. Willem was een Amsterdamse arbeidersjongen die naar Spanje was gegaan om te vechten voor de linkse Republikeinse regering en tegen de Nationalistische opstandelingen onder leiding van generaal Francisco Franco. Zulke beschrijvingen van het strijdtoneel komen maar zelden voor in de brieven die Willem en andere Nederlandse vrijwilligers naar huis stuurden.

Meestal gaat het over praktische zaken of vragen ze de familie in Nederland om nog wat shag en sigaretten op te sturen. ‘Jopie, we hebben ons naar gelachen om die brief van jou, vooral toen je vroeg of we hier Spaanse wijn drinken en Spaanse peper eten,’ schrijft Willem. ‘We drinken hier zeker Spaanse wijn, want er is hier meer wijn dan water en ik was mij ’s morgens met eau de cologne omdat er geen water is. Jopie, ik krijg hier 100 pesetas per tien dagen. Dat is hier een heleboel geld, want er is in het dorp niets te koop.’

Meer lezen over de belevenissen van de Nederlandse Spanjestrijders? Het zomernummer van Geschiedenis Magazine verschijnt op 8 juli. Het zomernummer thuis ontvangen? Neem vóór 16.00 uur vanmiddag een abonnement.

Profiteer van de speciale aanbieding: 1 jaar Geschiedenis Magazine voor slechts € 37,50 + 5 cadeaus!