Kroatië in 2013 lid van de EU

Kroatië sloot zich in 2013 aan bij de EU. Een burgeroorlog ging de wens voor. De Kroaten arriveerden in de 7e eeuw in het huidige gebied van Kroatië.

Delen van de kuststreek behoorden in die tijd nog tot het Byzantijnse rijk. Vanaf de 14e eeuw was het gebied bekend onder de naam ‘Republiek Ragusa’. De republiek leefde van de handel en werd beschermd door de Habsburgers en de Osmanen. Ragusa beleefde haar hoogtepunt in de 15e en 16e eeuw, toen ze als zeemacht kon rivaliseren met die van Venetië en andere Italiaanse staten.

Osmanen en het Habsburgse rijk

Ook mogelijk: In de 15e eeuw deden Osmanen regelmatig invallen vanuit het zuiden, waardoor het koninkrijk nauwere banden aanknoopte met de Habsburgers. Daardoor kon de invasie beperkt worden. Desondanks werden grote delen van Kroatië onderdeel van het Turkse rijk. Bescherming van de Habsburgse heerschappij bleek desondanks een slimme zet tegen de oprukkende Ottomanen. Eind 18e eeuw was het grootste deel van Kroatië dan ook niet meer in handen van de Turken.

Franse Revolutie

In de tijd van de Franse Revolutie was er korte tijd sprake van overheersing door de Franse keizer Napoleon. Het betekende het einde van de Republiek Ragusa in 1808. Maar in 1815 eindigde de Franse overheersing en werd het Kroatische rijk ingelijfd bij het Habsburgse rijk. In 1868 vond er een annexatie plaats van Bosnië en Herzegovina. Het koninkrijk Kroatië en Slovenië werd vervolgens verenigd met de nieuwe gebieden in één staatkundige eenheid. In die tijd viel het koninkrijk Kroatië en Slovenië onder het koninkrijk Hongarije en vielen Dalmatië en Istrië onder het Keizerrijk Oostenrijk. Kroatië kreeg een zekere mate van autonomie.

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos een deel van de Kroaten voor een Joegoslavisch koninkrijk onder de Servische dynastie. Op 1 december werd de staat verenigd met het koninkrijk Servië en Montenegro. In 1918 werd de onafhankelijke Staat der Slovenen, Kroaten en Serven opgericht. Het zou in 1929 omgedoopt worden tot het Koninkrijk Joegoslavië. Alexander I was de koning van het koninkrijk. Het werd een dictatuur waarbij de Serviërs domineerden. De koning werd in 1934 vermoord.

Tweede Wereldoorlog

Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd ook Joegoslavië aangevallen door Duitsland en zijn bondgenoten. Kroatië werd verenigd met Bosnië en Herzegovina en Smyrna in één onafhankelijke staat Kroatië. Josip Broz Tito, die leefde van 1892 tot 1980, was de belangrijke leider van de partizanenbeweging. Hij voerde een guerrillastrijd tegen de nieuwe bezetters en wist als leider een overwinning te behalen, mede door westerse steun. Het Joegoslavië van voor de oorlog werd herenigd onder het communistische regime van Tito. Kroatië werd een deelrepubliek in de nieuwe staat.

Joegoslavië

Tito beloofde de verschillende etnische groepen in Joegoslavië een grote mate van autonomie, waardoor hij op grote steun kon rekenen. Na de oorlog bleek die autonomie niet voor iedereen te gelden, waar het bloedbad van Bleiburg een goed voorbeeld van was. Duizenden Kroaten en moslims werden vermoord. Door onderdrukking wist hij nationalistische segmenten in de staat de kop in te drukken. Zo werd ook in de jaren ’70 met een opstand, de Kroatische Lente, korte metten gemaakt.

Republiek Kroatië

Na de dood van Tito in 1980 kwam er meer ruimte om nationalistische geluiden te uiten. Er werd gestreefd naar meer autonomie en uiteindelijke onafhankelijkheid. In 1990 werden de eerste verkiezingen uitgeschreven en Franjo Tudjman werd gekozen tot de eerste president van Kroatië. Op 25 juni 1991 verklaarde het land zich onafhankelijk. Niet iedereen was blij met een eigen Kroatische republiek, waardoor een leger vanuit Servië Kroatië binnenviel. Het leger streefde naar een Groot Servië. Ze wilden 650.000 Serven woonachtig in het gebied van Kroatië, toevoegen aan Joegoslavië. De Kroatische Serviërs hadden in 1991 de Republiek van Servische Krajina uitgeroepen. Het besloeg een derde van het grondgebied van Kroatië.

Europese Unie

In december 1991 erkenden verschillende Europese landen Kroatië als onafhankelijke staat. Twee maanden later werd het land erkend door de EU en volgden er vredesbesprekingen onder leiding van de Verenigde Naties. In 1992 werd de Republiek lid van de VN. In 2004 werd het een officieel kandidaat lid van de Europese Unie. Volgens de conceptverklaring streven de EU-leiders naar ondertekening van het toetredingsverdrag met Kroatië voor het eind van dit jaar. Daarna duurt het nog ongeveer twee jaar voor alle lidstaten het verdrag hebben geratificeerd. Kroatië zal hoogstwaarschijnlijk het tweede land zijn van het voormalige Joegoslavië dat toe zal treden tot de EU.

Afbeeldingen:

• Foto: Bracodbk [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons