Legende van koning Arthur

Een groep archeologen beweert dat zij in Kroatië de villa van koning Arthur hebben gevonden. Het bouwwerk behoorde namelijk toe aan Lucius Artorius Castus, de Romeinse bevelhebber wiens leven mogelijk ooit de inspiratie vormde voor de beroemde legendes. In de loop der eeuwen is er namelijk veel veranderd en toegevoegd aan de verhalen omtrent de legendarische Britse koning Arthur.

De oudste mogelijke verwijzing naar koning Arthur stamt uit een 7e eeuws Welsh gedicht genaamd Y Gododdin. Hierin schrijft de dichter Aneirin onder meer over een krijger uit het verre verleden die wel 300 vijanden had gedood. “Hij gaf de raven te eten, maar hij was geen Arthur”, zo luidt een van de dichtregels. Vermoedelijk was dit een verwijzing naar de legende van koning Arthur, die volgens de overlevering nog veel meer doden op zijn naam had staan.

Historia Britonum

In de eeuwen die volgden werden de vermeldingen vervolgens steeds uitgebreider en gedetailleerder. Zo noemde de monnik Nennius in zijn Historia Britonum uit 830 maar liefst twaalf veldslagen waaraan Arthur deelgenomen zou hebben. Tijdens één van die confrontaties, de Slag bij Mons Badonicus, zou hij bovendien eigenhandig 960 vijanden over de kling gejaagd hebben, aldus Nennius. Overigens beschreef de monnik Arthur nooit als koning, maar gebruikte hij de Latijnse uitdrukking ‘dux bellorum’ (leider van de veldslagen).

Merlijn

Het eerste echte verhaal over koning Arthur stamt uit omstreeks 1138 en is van de hand van de Britse schrijver Geoffrey van Monmouth. In zijn Historia Regum Brittaniae beschreef hij het gehele leven van de legendarische koning en diens verovering van Groot-Brittannië op de Picten en de Schotten. Hierbij betrok Geoffrey voor het eerst ook de karakters van de magiër Merlijn en Uther Pendragon, de vader van Arthur.

Heilige Graal

In de middeleeuwen veranderde de aard van de Arthurverhalen. Veel schrijvers bouwden voort op het werk van Monmouth, maar legden de nadruk op andere zaken. Zo introduceerde de Franse dichter Chrétien de Troyes het verhaalelement van de Heilige Graal en schreef hij voornamelijk over personages als ‘Lancelot’, ‘Perceval’ en andere ridders van de Ronde Tafel. Daarnaast moest de heroïek uit de oude Welshe legendes in deze tijd steeds vaker plaats maken voor een nadruk op de romantiek. Hierdoor verdween ook koning Arthur zelf steeds meer naar de achtergrond.

Arthurlegendes

Het hoogtepunt van de legendes rond koning Arthur werd bereikt met de publicatie van Le Morte d’Arthur in 1485. Dit boekwerk van de Engelse schrijver Thomas Malory omvat een compilatie en hervertelling van alle oude Engelse en Franse volksverhalen rondom Arthur en de Ridders van de Ronde Tafel, aangevuld met enkele originele verhalen van Malory zelf. Le Morte d’Arthur groeide dan ook uit tot een standaardwerk en vormt nog steeds de basis van veel van onze hedendaagse vertellingen over koning Arthur.

Historiciteit

In de afgelopen eeuwen is er echter veel discussie ontstaan of de historische figuur van koning Arthur überhaupt wel heeft bestaan en of hij wel een Brit was. Zo menen enkele historici dat zijn legendes zouden zijn afgeleid van het leven van de Romeinse bevelhebber Lucius Artorius Castus, die stierf in de provincie Dalmatië in het hedendaagse Kroatië. Archeologen hebben daar inmiddels de villa van Castus ontdekt en zij hopen dat deze meer uitsluitsel kan geven over het mogelijke verband tussen de Romeinse bevelhebber en de legendarische koning Arthur.