Louis en Theo Bouwmeester, de grootheden van het Nederlands theater

Zondagavond 11 september 2016 zijn de Louis d'Or en de Theo d'Or uitgereikt, de belangrijkste toneelprijzen van Nederland.  Deze twee onderscheidingen zijn een herinnering aan de actrice Theo Mann-Bouwmeester en de acteur Louis Bouwmeester, broer en zus van elkaar, en worden sinds 1955 jaarlijks uitgereikt. De Theo d'Or is voor de beste vrouwelijke- en de Louis d'Or voor de beste mannelijke hoofdrol.

Vriend der Nederlandse toneelspelers

Louis Fredrik Johannes Bouwmeester (1842 - 1925), geboren in Middelharnis in Zuid-Holland, was een groots Nederlands acteur die ook bekend was in het buitenland. Hij trad onder andere op in Parijs. Na zijn dood werd hij den vriend der Nederlandse toneelspelers genoemd vanwege zijn grote waarde voor het Nederlandse toneel. Schouwburgen in ons land stonden op verschillende manieren stil bij zijn overlijden.

Shakespeare en Molière

Bouwmeester leerde al op jonge leeftijd acteren en stond bekend om zijn goede inlevingsvermogen van de rollen die hij speelde. Hij speelde toneel met passie. Bouwmeester speelden in toneelstukken van onder andere Shakespeare en Molière. Hij speelde zowel in grote als in kleine theaters in binnen- en buitenland. Van koning Willem III kreeg Bouwmeester in 1882 de Grote Gouden Medaille voor Kunsten en Wetenschappen. Deze onderscheiding wordt uitgereikt aan personen die zich sterk inzetten voor de kunst en de wetenschap, maar wordt zelden toegekend.

De Koopman van Venetië

De Koopman van Venetië is het toneelstuk waarmee Bouwmeester het meest bekend is geworden. In deze voorstelling, die hij ruim tweeduizend keer speelde, vertolkte hij de rol van koopman Shylock. Het toneelstuk gaat over een koopman die samen met zijn vriend Antonio problemen krijgt door geld te lenen om zijn droomvrouw voor zich te winnen. Recensenten waren lovend over het acteerwerk van Bouwmeester. Zo werd er geschreven: 'Deze creatie is ongetwijfeld de schoonste triomf, ooit door de heer Bouwmeester behaald; hij ontvange onze warme hulde en onze innige dank' en 'met alle erkenning van de zeldzame talenten van de heer Louis Bouwmeester hadden we toch niet verwacht dat hij zó de allerstoutste verwachtingen overtreffen zou, als hij heeft gedaan toen hij de Shylock speelde.'

Het toneelgezin Bouwmeester

Louis kwam uit een toneelgezin, ook zijn ouders Louis sr. en Louisa speelden toneel. Samen met zijn zus Theodora, naar wie later de prijs Theo d'Or genoemd is, waren zij de bekendste toneelspelers uit de grote familie Bouwmeester. Theodora Antonia Louisa Cornelia Bouwmeester (1850 - 1939) heeft 46 jaar toneelgespeeld. Ze trouwde meerdere keren en was het meest bekend onder de achternaam van haar laatste echtgenoot, de  componist Gottfried Mann. Op haar zevende stond Theodora voor het eerst op de bühne en op haar dertigste brak ze door als toneelspeelster. Op het moment van doorbreken had ze al ruim tien jaar een contract als actrice bij het gezelschap van haar broer 'Louis Bouwmeester en Co'. Ondanks meerdere zwangerschappen en twee sterfgevallen van haar jonge kinderen in de beginjaren bleef ze doorgaan met toneelspelen. Mann speelde in verschillende toneelstukken waaronder kluchten en drama's. Ze speelde zelfs toneel in Frankrijk.

De beste actrice van Nederland

Mann werd lange tijd beschouwd als de beste actrice van ons land. Men roemde haar vanwege haar puike rollen in La Dame aux camélias en Fédora. De krant De Amsterdammer was lyrisch over haar spel. Net zoals haar broer kreeg ze een Grote Gouden Medaille voor Kunsten en Wetenschappen van de koning uitgereikt. Theo, zoals ze zichzelf noemde, kreeg in het begin van de twintigste eeuw concurrentie van de actrice Annie Bos. In 1926 nam ze na bijna vijftig jaar afscheid van het toneel. In eerste instantie kon ze toen fluiten naar haar pensioengeld, omdat ze mee had gedaan aan de acteursstaking. Later kreeg ze alsnog een pensioen toegekend. Vanaf 1955 kregen Theo en Louis hun eigen prijs, de Theo d'Or en Louis d'Or die jaarlijks wordt uitgereikt.