Marie-Antoinette trouwt met Lodewijk XVI

Op 19 april 1770 trouwde de Oostenrijkse aartshertogin Marie-Antoinette met de Franse kroonprins Louis-August, de latere koning Lodewijk XVI. Ze waren toen slechts veertien en vijftien jaar oud. Hun huwelijk was een politiek strategisch arrangement. Door de Franse Revolutie eindigde hun leven en koninkrijk op dramatische wijze.

Het leven van Marie-Antoinette en Lodewijk XVI

Maria Antonia van Habsburg-Lotharingen werd geboren op 2 november 1755 in Wenen. Ze was de jongste uit een gezin van zestien kinderen van keizer Frans I Stefanus en keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk. Marie-Antoinette had een zorgeloze jeugd en hield van dansen en muziek maken. Ze was naïef en had geen verstand van politiek.

Lodewijk XVI werd op 23 augustus 1754 geboren als Louis-August op kasteel Versailles. Zijn vader, Lodewijk XV, overleed al op vijfendertig jarige leeftijd. Daardoor werd de kroonprins op jonge leeftijd al koning van Frankrijk. Louis-August was een verlegen jongen die hield van jagen en sloten maken.

Marie Antoinette

Getrouwd zonder ontmoeting

Het huwelijk tussen Lodewijk XVI en Marie-Antoinette was gearrangeerd. Het werd op 19 april 1770 voltrokken. De kroonprins kon hier zelf echter niet bij zijn, daarom werd het huwelijk bij volmacht voltrokkken. Pas op 16 mei vond het ceremoniële huwelijk tussen de Oostenrijkse prinses en de Franse kroonprins plaats.

De ontmoeting met Louis-August

Twee dagen voor dit ceremoniële huwelijk, op 14 mei 1770, werd een ontmoeting georganiseerd tussen Marie-Antoinette en de kroonprins Louis-August. Ze zagen elkaar voor het eerst op een plek in het bos, halverwege Wenen en Versailles, bij Compiègne. Louis-August was in het gezelschap van zijn grootvader, koning Lodewijk XV en zijn drie dochters. Marie-Antoinette was zonder haar familie in een koets naar de plek gereisd.

Het huwelijk

Het huwelijk tussen Marie-Antoinette en Lodewijk XVI was gearrangeerd door hun ouders en grootouders. De betrekkingen tussen Frankrijk en Oostenrijk waren in die tijd vijandig. Om een einde te maken aan de slechte verhouding tussen de landen, zou het een uitkomst zijn om de koninklijke families te verenigen en zo de macht te behouden. Marie-Antoinette was in eerste instantie geen kandidaat voor dit huwelijk. Haar moeder, Maria-Theresia, had haar oudere dochters hiervoor op het oog. Het was de oudste dochter van Maria-Theresia echter gelukt om met een andere man te trouwen. Haar andere drie dochters kampten met ernstige ziekten, waardoor ze niet geschikt waren voor het huwelijk. Marie-Antoinette bleef als enige kandidaat over en daarmee was haar lot bezegeld.

Marie-Antoinette speelde geen duidelijke politieke rol, maar kreeg de verantwoordelijkheid voor het vermaak op het paleis toegeschoven door de koning. Ze organiseerde toneelstukken, feesten en spelletjesavonden. Ze hield van de feesten en er ontstonden roddels over minnaars. Marie-Antoinette was niet geliefd aan haar eigen hof. Naast de roddels over haar liefdesleven, werd ze ‘die vrouw uit Oostenrijk’ genoemd. Hoewel Marie-Antoinette er alles aan deed om de banden tussen Frankrijk en Oostenrijk te verbeteren, bleef het vijandige beeld naar de Oostenrijkse bestaan. Het huwelijk kende een moeilijke start. Pas na acht jaar werd het eerste kind geboren en was er dus een troonopvolger. Ze kregen in totaal vier kinderen, van wie de laatste al vroeg overleed.

Het einde van Versailles

Marie-Antoinette was niet alleen het slachtoffer geworden van roddels bínnen het paleis, buiten de paleismuren was de ontevredenheid over de koningin nog vele malen groter. Ze had niet veel van zichzelf laten zien aan het Franse volk, waardoor er een beeld was ontstaan van een arrogante koningin. Daarnaast deed de opvatting de ronde dat Marie-Antoinette excessief veel geld zou uitgeven.

In werkelijkheid gaf ze minder uit dan haar voorgangers, en schonk ze redelijke bedragen aan goede doelen. Het volk ontwikkelde echter een steeds grotere vijandigheid tegenover de Europese adel, die leidde tot de Franse Revolutie in 1789. Het paleis Versailles werd bestormd door het volk en Marie-Antoinette en Lodewijk moesten vluchten. Hoewel ze hadden ingestemd met de invoering van een constitutionele monarchie, moesten ze toch boeten voor hun afkomst.

Het einde van hun leven

Op 21 januari 1793 werd Lodewijk XVI onthoofd op de Place de la Concorde in Parijs. Op dit plein had voor de revolutie nog een standbeeld gestaan van zijn grootvader, koning Lodewijk XV. Tijdens de revolutie was het beeld vernield en vervangen door de guillotine waarmee Lodewijk onthoofd werd. Op 16 oktober 1793 volgde dezelfde straf voor Marie-Antoinette.