Geen afbeelding beschikbaar

Pier van Scheveningen brandde vaker af

Op de Pier in Scheveningen heeft een uitslaande brand gewoed. Het vuur brak kort voor middernacht uit in een feestzaal op de 300 meter lange pier, schrijft de NOS op 6 september 2011. Het is niet de eerste keer dat de pier opgaat in een vlammenzee. Ook in 1943 en 1994 was dit al het geval.   

Eind negentiende eeuw werd baden steeds populairder en alles werd eraan gedaan om de badplaats van allure en gemak te voorzien. Een particuliere stichting Maatschappij Zeebad bouwde het Stedelijk Badhuis dat in 1820 was gebouwd met hulp van de gemeente in 1884 om tot het hotel Kurhaus, in de stijl van de Italiaanse Renaissance. Een jaar later brandde het Kurhaus grotendeels af, maar het werd tussen 1886 en 1887 weer herbouwd op dezelfde plaats. In hetzelfde jaar werd ook de eerste aanvraag voor de bouw van een Pier ingediend. Maar een grote vaart nam het nog niet. Pas elf jaar later, in 1897, werd de Maatschappij Wandelhoofd opgericht, een jaar later was het ontwerp af en in 1899 werd begonnen met de bouw van Wandelhoofd Koningin Wilhelmina.

Wandelhoofd Wilhelmina

Er kwam een houten constructie achter het Kurhaus met een brug van het terras van het Kurhaus, over de boulevard naar de entree van het Wandelhoofd in Art Nouveau stijl, voorzien van twee Moorse koepeltjes, die later weer zouden verdwijnen. Het wandelpad waarop de wandeling gemaakt kon worden was10 meter breed en 382 meter lang en eindigde op een achthoekig platform waar een paviljoen was gebouwd voor feesten en partijen. Deze eerste pier van Scheveningen werd geopend door Prins Hendrik in 1901. Hij was toen net met Wilhelmina getrouwd en doopte de pier met `de schoonste aller namen': Wandelhoofd Wilhelmina. In het paviljoen aan het eind van de pier werden muziekvoorstellingen georganiseerd en 1.200 mensen konden er worden ondergebracht. ‘s Middags en ’s avonds werden er concerten gegeven door de Kurkapel, onder leiding van Fritz Hoffman.

Interbellum

Na de Eerste Wereldoorlog was variété-theater in de mode en werd het ook geïntroduceerd in het paviljoen op de pier en kon er zelfs gedanst worden. Zowel bekende als onbekende mensen en dieren traden op: van acrobaten tot papegaaien. De optredens werden over het algemeen in het Frans en Duits gegeven, venwege het deftige publiek dat in het Kurhaus logeerde. “Het was een feest om er op te treden. Behalve wanneer de Noordwester gierde, want dan stond je voor lege tafels en stoelen te zingen, en behalve op donderdagavonden. Dan moest je je doodjakkeren, aangezien de lichtjes uitgingen, vanwege het vuurwerk op Scheveningen, zoals het in een liedje heet”, schreef het Algemeen Dagblad van 19 mei 1961 over de artiesten die in het paviljoen optraden. Het was de plaats waar welgestelde gezinnen flaneerden in een decor van zon, zee, strand en frisse zeelucht. Het ging om ‘zien en gezien worden’. Maar aan de festiviteiten kwam al snel een einde: de Tweede Wereldoorlog brak uit.

Tweede Wereldoorlog

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Duitsers het paviljoen voor opslag. Duitsland verwachtte een invasie van de Engelsen vanuit zee en ontwikkelde een verdedigingslinie langs een groot deel van de Noordzeekust van Europa, de Atlantikwall. De bewoners moesten evacueren naar het achterland en de pier en boulevard werden verboden terrein. Op 26 maart 1943 brak er brand uit op de rotonde van de pier. Binnen een paar minuten was de rotonde totaal uitgebrand. Het nieuws drong, ondanks dat de pier in het ‘Sperrgebiet’ lag, al snel door tot de bevolking. Het is nooit duidelijk geworden of de brand was aangestoken door de Duitsers of dat het een ongelukje is geweest. Na de brand begonnen de Duisters met de sloop van de pier en zaagden de palen door om te voorkomen dat de pier als landingsbaan voor de Engelse vliegtuigen zou kunnen dienen in het geval van een invasie.

Nieuwe pier

Toen de oorlog was afgelopenwas er dus geen sprake meer van een pier en begon de leegte de mensen te storen. Vanuit die gedachte ontstonden in 1959 plannen voor de bouw van een nieuwe pier die iets noordelijker kwam te liggen. De Rotterdamse architecten Maaskant, Dijk & Apon maakten een ontwerp voor de nieuwe Pier. Deze werd in 1961 geopend door Prins Bernhard. De Pier bestond uit een wandelpier met drie eilanden, waarvan er één een uitkijktoren had. In mei 1964 werd ook nog een vierde eiland aangelegd. In de daaropvolgende jaren werd de pier verwaarloosd en eind jaren tachtig begon de pier gebreken te vertonen. Daardoor kon het Van der Valk concern de Pier in 1991 opkopen voor het symbolische bedrag van één gulden. Het doel werd om de Pier wederom een trekpleister van de badplaats te maken. Van der Valk startte in samenwerking met de gemeente Den Haag  met een  grootschalig project dat circa 24,5 miljoen euro heeft gekost. Maar drie jaar na de aankoop, in 1994, brak er wederom brand uit. Deze keer op de aansluiting naar het pirateneiland. Ook vannacht is dus een deel van de pier weer in vlammen opgegaan.

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.