Regeringsperiode van Gbagbo tot aan zijn uitlevering
Afgelopen nacht arriveerde de ex-president van Ivoorkust Gbagbo met het vliegtuig in Nederland. Hij moet voor het Internationaal Strafhof in Den Haag verschijnen om zich te verantwoorden voor de gewelddadigheden na de door hem verloren presidentsverkiezingen van vorig jaar. Ook het aantreden van Gbagbo in 2000 ging gepaard met veel geweld.
Laurant Gbagbo was oorspronkelijk een geschiedenisdocent, maar na een lerarenstaking in 1982 legde hij zich toe op de politiek. Hij stichtte de sociaaldemocratische partij Front Populaire Ivorien (FPI) en werd daarmee de enige politieke tegenstander van zittend president Félix Houphouët-Boigny. Gbagbo slaagde er in 1990 niet in om de presidentsverkiezingen te winnen, maar hij kreeg wel een zetel in het parlement.
Revolutie
Na de dood van Houphouët-Boigny in 1993 werd hij opgevolgd door zijn partijgenoot, Henri Konan Bédié. Deze nieuwe president kon echter op weinig steun rekenen en na zes jaar maakte een staatsgreep van het leger een eind aan zijn bewind. Generaal Robert Guéï werd naar voren geschoven als interim-leider tot er nieuwe verkiezingen plaats konden vinden. In 2000 koos de Ivoriaanse bevolking Gbagbo als hun nieuwe president, maar Guéï weigerde zijn macht op te geven en eiste zelf de overwinning op. Gbagbo riep zijn volgelingen daarom op tot een revolutie en de generaal werd met geweld verdreven. Op 26 oktober 2000 werd Gbagbo vervolgens officieel beëdigd als nieuwe president van Ivoorkust.
Staatsgreep
Twee jaar later, op 19 september 2002, probeerden aanhangers van de Ivoriaanse politicus Alassane Ouattara een staatsgreep te plegen tegen Gbagbo. De opstandelingen waren ontevreden over het feit dat hun kandidaat niet deel mocht nemen aan de presidentiële verkiezingen, omdat Gbagbo beweerde dat hij geen echte Ivoriaan was. Ouatarra’s aanhangers slaagden er uiteindelijk niet in om de president af te zetten, maar ze veroverden wel een aantal steden in het noorden van Ivoorkust. Het gevolg was een jarenlange burgeroorlog, die pas na tussenkomst van Frankrijk en de Verenigde Naties beëindigd kon worden. In 2007 sloten de beide partijen een vredesovereenkomst en beloofde Gbagbo, wiens termijn eigenlijk twee jaar eerder al was afgelopen, dat Ouattara het jaar daarop mee mocht doen aan de nieuwe presidentiële verkiezingen.
Presidentsverkiezingen 2010
Uiteindelijk slaagde Gbagbo er onder allerlei voorwendselen in om zijn belofte nog een aantal jaar uit te stellen, maar vanwege grote internationale druk zag hij zich in 2010 toch genoodzaakt verkiezingen uit te schrijven. Op 2 december riep de officiële stemcommissie Ouattara uit tot winnaar met 54 procent van de stemmen. Gbagbo weigerde echter zijn macht op te geven en besloot de uitslag niet te erkennen. De zittend president liet alle stemmen van negen noordelijke districten ongeldig verklaren, waardoor hij alsnog een meerderheid van 51 procent verkreeg. Aanhangers van Ouattara verzetten zich tegen deze gang van zaken en in maart 2011 begon de Tweede Ivoriaanse burgeroorlog. Ditmaal slaagden de aanhangers van Ouattara er wel in om Gbagbo af te zetten. Op 6 april veroverden ze de stad Abidjan en omsingelden ze zijn residentie.
Arrestatie en uitlevering
Onder druk van de Verenigde Naties besloot Ouattara om Gbagbo in leven te laten en onder huisarrest te plaatsen. Het Internationaal Strafhof begon vervolgens aan een onderzoek naar het geweld rondom de verkiezingen. Vorige maand werd de ex-president gearresteerd en officieel aangeklaagd voor zijn rol in het gewelddadige conflict. Inmiddels is Gbagbo dus gearriveerd in Den Haag, waar hij terecht zal staan voor vier aanklachten voor geweld tegen de menselijkheid, waaronder het aanzetten tot moord, verkrachting en andere “onmenselijke daden”.
