Geen afbeelding beschikbaar

Tentoonstelling over punkperiode in Centraal Museum Utrecht

Op 2 maart opent de tentoonstelling God save the Queen in het Centraal Museum te Utrecht. De expositie gaat over de periode 1977-1984, de tijd van crisis, hoge werkloosheid, krakers en punk. De muziek en de kunst werden door de jonge generatie nieuw leven in geblazen.

Jongeren hadden het gevoel in een uitzichtloze situatie te zijn beland: werkloosheid, woningnood en dreiging van ‘de bom’. De tentoonstelling die vanaf vrijdag in het Centraal museum is te zien, God save the queen, is vernoemd naar een nummer van de Sex Pistols, een lied bedoeld als aanklacht tegen de machthebbers. Veel jongeren vonden dat zij van de gevestigde orde niets hoefden te verwachten. Doe-het-zelf werd het motto. Jongeren kraakten slooppanden, waarin nieuwe bedrijfjes werden opgezet. Kunst en muziek kregen nieuwe vormen. De punk, rauw en direct, verjoeg de gekunstelde symfonische rock van de jaren ‘70. Kunstenaars zetten zich af tegen conceptuele en minimalistische kunst en maakten hun doeken en broeken weer vuil met verf. De Duitse wilde schilderkunst was één van de inspiratiebronnen, een andere was de graffiti die uit New York kwam overwaaien.

Internationaal

Nederland staat centraal in de tentoonstelling, maar wat hier gebeurde kan niet los gezien worden van het buitenland. In de tentoonstelling worden werken getoond van de Duitse Walter Dahn, de Tsjechische Georg Dokoupil en de Amerikanen Keith Haring, Rammellzee en Jean-Michel Basquiat. Van Nederlandse bodem komt Spray Armee aan bod, een tijdelijk collectief gevormd door René Daniëls, Hewald Jongenelis, Rob Scholte en Roland Sips. Zij deden een poging een Nederlands antwoord te geven op de Amerikaanse graffiti. Naast muziek en kunstenaars komen ook archiefbeelden van eind jaren ‘70 en ‘80 aan bod. Het waren roerige tijden vol protest.

Kernwapens

Loonstijgingen, werkloosheid, toegenomen overheidsuitgaven en de tweede oliecrisis van 1979 dwongen tot bezuinigen, wat tot protest leidde. Het was ook de periode van de Koude Oorlog. In 1979 besloot de NAVO de kernbewapening op te voeren. De Nederlandse regering sloot zich aan bij dit besluit wat betekende dat Nederland Amerikaanse kernwapens, gericht tegen de Sovjet Unie, op zijn grondgebied moest toelaten. Een groot deel van de Nederlandse bevolking kwam hiertegen in opstand. In 1981 en 1983 vonden demonstraties tegen plaatsing van kruisraketten plaats. Deze waren met zo’n half miljoen mensen de grootste uit de Nederlandse geschiedenis. De kernwapens kwamen er uiteindelijke overigens niet. In 1987 werden nieuwe afspraken gemaakt tussen de NAVO en het Warschaupact, de communistische tegenhanger van de NAVO, die plaatsing van kruisraketten overbodig maakten.

Krakersrellen

Vanwege het grote woningtekort werden leegstaande panden gekraakt. Bij de ontruiming van die panden kwam het vaak tot conflicten tussen krakers en politie. In 1980 hielden krakers de Amsterdamse Vondelstraat drie dagen afgesloten met barricades, waarna de politie met tanks en pantserwagens ingreep. Later dat jaar, op 30 april, werd onder het motto ‘Geen woning, geen kroning’ geprotesteerd bij de inhuldiging van Koning Beatrix.

Zelf aan de slag

In de tentoonstelling komen de vele facetten uit het begin van de jaren tachtig aan bod: kunstenaars, krakers, muziek, protest en archiefbeelden. Bezoekers kunnen ook zelf aan de slag. Je kunt zelf punkrock maken op een interactief drumstel, speciaal voor deze tentoonstelling ontwikkeld door Tijmenrockt. Of maak Piraten TV in de studio-opstelling van Rabotnik TV. De tentoonstelling is te zien tot en met 10 juni 2012.

<strong>Bronnen:</strong>

R. Aerts e.a., <em>Land van kleine gebaren, een politieke geschiedenis van Nederland 1780-1990 </em>(Nijmegen 1999)
B. Blokker e.s., <em>De vaderlandsche geschiedenis in jaartallen </em>(Meppel 2005)
F. Wielenga, <em>Nederland in de twintigste eeuw </em>(Amsterdam 2009)

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

GM 2 cover - nu in de winkel

Het tweede nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!