Terre’Blanche en de oprichting van de Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB)
In Zuid-Afrika is gisteren de zwarte moordenaar op Eugene Terre’Blanche veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Terre’Blanche richtte tijdens de apartheid, in 1973, de Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) op, een rechtse blanke groepering die meent dat de Boeren recht hebben op een eigen staat in Zuid-Afrika.
Eugene Terre’Blanche werd geboren op 31 januari 1941. Hij richtte de AWB op in 1973. Het doel van de beweging was het veilig stellen van een eigen staat voor de Boeren, een groep afstammelingen van blanke, voornamelijk Nederlandse kolonisten. De aanhangers van de AWB beriepen zich bij hun claim op de Tweede Boerenoorlog (1899-1902), waarbij de Boeren hun staten Transvaal en de Oranje-Vrystaat kwijtraakten aan de Britten.
Protest tijdens de apartheid
De AWB werd opgericht als een direct protest tegen het uitvaardigen van wetten tijdens de Apartheid, die volgens een kleine groep Boeren te links waren. Ze verzetten zich bijvoorbeeld tegen de wet die het verbod op interraciale seks en huwelijken ophief en tegen wetten die niet-blanke burgers enige politieke rechten gaf.
Politieke motivatie
Volgens de leden van de AWB werden de Boeren door deze wetten steeds meer belemmerd in hun vrijheid en kregen de zwarte inwoners van Zuid-Afrika te veel rechten, terwijl de Boeren zelf slechts meer plichten kregen. Het logo van de beweging vertoont sterke gelijkenis met het hakenkruis van de nazi’s, maar de AWB zegt dat dit een verzinsel van de “liberale” pers is en stelt dat het een Christelijk logo is.
Groei van de AWB
De AWB verwierf in de loop der jaren veel sympathisanten, op het hoogtepunt van hun populariteit, eind jaren ’80, hadden ze tienduizenden leden. Wel waren ze betrokken bij verschillende gewelddadige incidenten. In de jaren ’80 zijn verschillende zwarte inwoners van Zuid-Afrika aangevallen en in sommige gevallen zelfs vermoord.
Eind van Apartheid en toename geweld
In de jaren ’90, toen de Apartheid in Zuid-Afrika tot een einde kwam, raakte de AWB bij nog meer gewelddadige incidenten betrokken. De groep dreigde met totale oorlogvoering en werd in de jaren ’90 verantwoordelijk gehouden voor verschillende bomaanslagen. Hierdoor keerde de publieke opinie zich nog meer tegen de AWB dan al het geval was. In 2001 werd leider Terre’Blanche veroordeeld tot zes jaar cel wegens een aanval op een zwarte tankbediende en poging tot moord op een zwarte man die voor hem werkte. Na drie jaar gevangenisstraf kwam hij vrij.
Moord op Terre’Blanche
De moord op Terre’Blanche in 2010 leidde tot spanningen in Zuid-Afrika. Het kwam tot een confrontatie tussen sympathisanten van moordenaar Chris Mahlangu en aanhangers van de AWB. Gisteren bleven grote confrontaties uit. De rechtbank heeft geoordeeld dat er geen racistisch motief voor de moord was, maar dat het een roofmoord was. Eugene Terre’Blanche is 69 jaar oud geworden.
