Thaise verkiezingen

De Thaise verkiezingen hebben een politieke aardverschuiving teweeg gebracht in het  land, schrijft de Volkskrant vandaag. Het land komt voort uit het Koninkrijk Ayutthaya, ontstaan uit de gelijknamige stad. De ambassadeurs van koning Lodewijk XIV vergeleken de stad qua grootte en welvaart met Parijs.

Het koninkrijk Ayutthaya bestond van 1350 tot 1767. Het land groeide uit tot de natie Siam. In 1350 trof een epidemie het hof van het koninkrijk Lopburi en verplaatste de vorst, U Thong, de latere koning Ramathibodi, zijn rijk naar de vruchtbare vlakten van de Menam. Hij stichtte daar een nieuwe hoofdstad en noemde de stad Ayutthaya. Hij koos de naam naar voorbeeld van de Indiase stad Ayodhya, de stad van de hindoestaanse held Rama. Het Theravada Boeddhisme werd als staatsgodsdienst ingesteld. Eind 14e eeuw was Ayutthaya de sterkste mogendheid van Zuidoost-Azië. In de veertiende eeuw liet het Khmer rijk in het huidige Vietnam, zich af en aan overheersen door de Siamezen.

Portugezen en Nederlanders

In de vijftiende eeuw bekeerden steeds meer landen in Zuidoost-Azië zich tot de islam. Ook het schiereiland Malakka. De Islam fungeerde als een symbool tegen de hindoestaanse, oprukkende Siamezen. Ayutthaya controleerde namelijk de lucratieve handel in Malakka. In 1511 hadden de Portugezen Malakka veroverd. Later dat jaar ontving Ayutthaya een diplomatieke Portugese missie. In 1516 sloten beide landen een verdrag waarin de Portugezen toestemming werd verleend om handel te drijven in het koninkrijk. In 1592 werd eenzelfde verdrag gesloten met de Nederlanders. In 1604 sloot de VOC verdragen met Ayutthaya.

Strijd met Birma

In de daaropvolgende eeuw werd buurland Birma steeds sterker. Dat leidde tot meerdere oorlogen. In 1569 veroverden de Birmezen, met hulp van Thaise rebellen, de stad Ayutthaya en namen de koninklijke familie gevangen. Vervolgens instaleerden ze een vazal-koning, Dhammaraja, een Siamese gouverneur die de Birmezen had geholpen bij het innemen van de stad. Zijn zoon, Naresuan keerde zich echter weer tegen de Birmezen en herstelde de Siamese onafhankelijkheid. In 1600 werden de Birmese troepen het land uit gezet.

Isolationisme

In de 17e eeuw stond Ayutthaya wel open voor buitenlanders. Tijdens het bewind van Narai, die regeerde van 1657 tot 1688, werden handelsbanden aangeknoopt met Japan en vestigden Engelse en Nederlandse factorijen zich in het land. Ook gingen er missies van het koninkrijk naar Parijs en Den Haag. Ze speelden een slim spel, waarbij de verschillende westerse mogendheden tegen elkaar werden uitgespeeld om te voorkomen dat er één teveel macht zou krijgen. Omdat de Europeanen steeds meer voet in de aarde probeerden te krijgen en door middel van missionarissen het christelijke geloof probeerden te verbreiden, ging het land in de 17e eeuw een isolationistisch bewind voeren. De buitenlanders werden het land uitgezet en gedurende anderhalve eeuw isoleerde Ayutthaya zich van contacten met het westen.

Einde van het koninkrijk

In de 18e eeuw brak een culturele bloeiperiode aan in Ayutthaya. Het was een relatief vredige tijd, waarin kunst en literatuur tot bloei kwam. In die tijd werd Birma steeds sterker met het aan de macht komen van de Alaungphaya dynastie. In 1765 vielen zij Siam binnen met twee legers en trokken op naar de stad Ayutthaya. Er volgde een lange strijd en uiteindelijk werd Ayutthaya in 1767 volledig verwoest. Het betekende het einde van het koninkrijk.

Chakri-dynastie

Na 400 jaar heerschappij vanuit Ayutthaya was het gedaan met het rijk. Praya Taksin wist het land te verenigen en riep zichzelf uit tot koning. Hij veroverde nieuwe gebieden totdat hij in 1782 gek werd verklaard en werd geëxecuteerd. Na de dood van Taksin nam Generaal Chakri het bewind over en noemde zichzelf Rama I. Het was het begin van de Chakri-dynastie. De huidige koning, Rama IX, behoort ook tot deze dynastie. De hoofdstad werd in Bangkok gevestigd en de Birmezen werden uit Siam verdreven. Siam is als enige land in Zuidoost-Azië niet door een Europees land gekoloniseerd.

Afbeeldingen:

• Foto: Jorge Láscar from Australia [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons