TRENDING : Nijmeegse donjon wordt toch herbouwd

Al jaren wordt er gesteggeld en gediscussieerd over de reconstructie van de middeleeuwse donjon in Nijmegen. Voorstanders vinden het een aanwinst op de skyline van Nijmegen. Tegenstanders vinden het commerciële kitsch. De donjon lijkt er nu echt te komen doordat de financiering geregeld is. De originele donjon werd in de twaalfde eeuw gebouwd door keizer Frederik I Barbarossa, die vaak in Nederland verbleef.

Romeinse oorsprong

Nijmegen, toen nog Ulpia Noviomagus Batavorum genoemd, was vanaf 19 v.Chr. een van de belangrijkste Romeinse nederzetting aan de Waal. Nijmegen was voornamelijk een militair steunpunt (castellum) als onderdeel van de Romeinse Limes ; de grens tussen het Romeinse Rijk en het land van de Germanen. De stad was tevens een handelsnederzetting die beschermd werd door de soldaten die er gelegerd waren. ‘Novio-magus’ betekend dan ook ‘nieuwe markt’. In de 3de eeuw na Christus vertrokken de Romeinen uit Nijmegen omdat de Germanen steeds sterker werden en de grenzen aanvielen.

Frankische Rijk (481-888)

In de Middeleeuwen werd Nijmegen een belangrijke stad voor de Frankische en Duitse koningen. Karel de Grote liet er bijvoorbeeld een groot palts (paleis) bouwen op het valkhof, de Valkhofburcht. Karel reisde namelijk veel door zijn grote rijk om alle contacten te onderhouden waardoor hij verschillende paleizen had om tijdens zijn reis in te verblijven. Ook na de dynastie van de Karolingen, bezochten de Duitse keizers nog vaak de Kaiserpfalz. Daarna werd de burcht verlaten en raakte het in verval.

Frederik I Barbarossa (1152-1190)

Op de plek van het paleis van Karel de Grote, bouwde de Duitse keizer Frederik Barbarossa zijn eigen paleis in 1152. Ook  liet hij een stadsmuur aanleggen. Tijdens zijn regeerperiode werd ook de donjon gebouwd. Deze reuzentoren was 9 bij 18 meter en 48 meter hoog.  Na zijn regeerperiode werd de keizerlijke burcht overgenomen door graaf Otto II van Gelre. Hij en latere graven breidden het burchtcomplex steeds verder uit.

Afbraak eind achttiende eeuw

Door de burgertwisten tussen de Bataafse patriotten en de prinsgezinden in 1786, zag stadhouder Willem V zich genoodzaakt om uit den Haag te vertrekken. Hij koos Nijmegen als verblijfplaats door de gunstige ligging bij de grens en de Valkhofburcht. Tijdens de onrusten van de Franse Revolutie vielen de Fransen in 1794 Nijmegen binnen en namen ze de Valkhofburcht in. Dit werd met grof geweld gedaan en mede door een brand raakte de burcht zwaar beschadigd.
De Nijmegenaren besloten daarna om de burcht niet te herbouwen. De Franse overheerser eiste te veel geld voor de burcht en dat kon Nijmegen niet betalen.  In 1796 werd daarom besloten om de resten van de burcht te slopen. Alleen de Sint Nicolaaskapel (Karolingsche Kapel) en de Sint-Maartenskapel (Barbarossa-ruïne) bleven staan en werden door de stad gekocht. Door de snelheid van de sloop werd er geen grondplan gemaakt van de burcht. Daardoor is weinig bekend over het uiterlijk van de Valkhofburcht. De tufstenen van de burcht werden vervolgens gebruikt voor nieuwe huizen in de benedenstad.

Nieuwe Donjon

In 2005 werd ter eren van het 2000-jarig bestaan van Nijmegen een replica van de donjon opgebouwd uit steigerbuizen en doeken. De bezoekers konden met een lift naar de top van de hoge toren om zo over Nijmegen uit te kijken. De donjon was een waar succes en in 2006 gingen er stemmen op om de donjon in steen te herbouwen. Hier ontstond veel discussie over en er werd een referendum gehouden onder de Nijmegenaren over de herbouwing. Zestig procent van de mensen stemden daarin voor de herbouw van de donjon. Dat de donjon er nog niet staat, is te danken aan de financiering. De Radboud Universiteit Nijmegen trok zich in 2016 terug als mogelijke huurder waardoor er niet genoeg geld was om het project rendabel te maken. Uiteindelijk is er dit jaar toch een andere huurder gevonden, aldus Stichting Donjon waardoor het project in 2017 door zou kunnen gaan.