Utopia, het boek van Thomas More

Utopia is de naam van het bekendste boek van Thomas More, die tijdens de opkomst van het humanisme kritiek uitte op de Engelse samenleving.

Opkomst van het humanisme

More schreef het boek in 1516, een tijd waarin het humanisme opkwam. Het humanisme ontstond in de 15e eeuw in Noord-Italië en verspreidde zich langzaam maar zeker over de rest van Europa. Het humanisme was in eerste instantie gericht op literatuur, maar richtte zich later ook op het veranderen van de maatschappij, zoals het hervormen van het onderwijs. Zo vonden humanisten dat de maatschappij afstand moest doen van de Middeleeuwen, en moest kijken naar klassieke voorbeelden om een ideale mensheid te creëren.

Thomas More, geboren te Londen in 1478, was zelf ook een humanist en hij was het niet eens met hoe Engeland was ingericht. Hij vond dat er teveel corruptie heerste en schreef Utopia als kritiek op het Europa van zijn tijd.

Utopia, de ultieme samenleving

Het in Latijn geschreven boek verscheen in 1516 en in 1553 verscheen de eerste druk in het Nederland. De titel Utopia is afkomstig uit het Grieks: ou betekent ‘niet’ en topos ‘plaats’. De samenleving die More in het boek omschreef was dus een fictieve plek in een perfecte staat die onhaalbaar was.

In Utopia omschrijft More de ideale samenleving, een plek van gelijkheid, overvloed en tevredenheid. Het is in dialoogvorm geschreven: More voert een gesprek met de reiziger Raphael Hythlodaeus. Die reiziger omschrijft zijn favoriete plek: Utopia. In Utopia richt iedereen zich op het dienen van de staat, in plaats van het behartigen van hun eigen belangen.

Invloed van Utopia

Het boek van More had een enorme impact. More, Erasmus, en een aantal andere geestverwanten gaven vorm aan de christelijke Republiek der Letteren. Ook droeg de Nederlandse humanist Erasmus droeg zijn bekende boek Lof der zotheid aan More op.

Leestip:

Thomas More, zijn wereld en zijn Utopia. Een humanistische fantasie uit 1516 in haar historische context bezien
Auteur: Petty Bange
Uitgever: Verloren
ISBN: 9789087046545
Winkelprijs: €19,–