Vreemden in het vizier- Fotoalbums van Duitse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog

Duitse soldaten werden tijdens de Tweede Wereldoorlog aangemoedigd om foto's te maken. Wat fotografeerden ze? Op 26 april wordt in het Legermuseum te Delft de tentoonstelling Vreemden in het Vizier. Fotoalbums van Duitse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog geopend met een bijbehorend symposium.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen honderdduizenden Duitse soldaten hun fototoestel mee. De soldaten maakten foto's van elkaar, op en rond de kazerne, tijdens oefeningen en aan het front. De foto's waren bedoeld als herinnering en om het thuisfront gerust te stellen: 'Met mij gaat alles goed'. Veel soldaten gingen tijdens de oorlog voor het eerst de grens over. Hoe bekeken zij de landen en volkeren waar ze terechtkwamen? Het resultaat is een contrast in beelden.

Sovjet-Unie versus Nederland

De tentoonstelling toont fotoalbums en foto’s die zijn gemaakt in de voormalige Sovjet-Unie en in Nederland. De amateurbeelden brengen een scherpe tegenstelling aan het licht. De Duitse blik op de Sovjet-Unie is vaak 'racistisch' en zichtbaar door de nazi-propaganda beïnvloed: de foto's en bijschriften tonen het 'achterlijke' van de Slavische cultuur. Ook laten ze op terloopse wijze de wreedheden van de oorlog zien. De foto's van Duitse soldaten in Nederland tonen aanvankelijk de blik van de overwinnaar: beelden van verwoest Rotterdam en Nederlandse doden. Maar al snel krijgen ze het karakter van toeristische kiekjes: beelden van een bezoekje aan de Dam in Amsterdam, een dagje naar het strand en van een gemoedelijke omgang met de Nederlandse bevolking. Nederlanders waren geen vreemden, maar verwanten. De foto's van de gewone soldaten zijn daarmee onbedoeld veelzeggend.

Uniek materiaal

De tentoonstelling Vreemden in het vizier. Fotoalbums van Duitse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog bevat uniek fotomateriaal uit Duitse particuliere en museale collecties, aangevuld met albums en foto's van Duitse soldaten in Nederland uit het Rijksmuseum Amsterdam. Tevens is een groot aantal, in Nederland nooit eerder vertoonde, kleurendia's van Duitse soldaten aan het Oostfront te zien.

De tentoonstelling is een bewerking van de succesvolle Duitse tentoonstelling Fremde im Visier. Fotoalben aus dem Zweiten Weltkrieg die werd samengesteld door conservatoren Petra Bopp en Sandra Starke. In Duitsland ontstond een levendige discussie rondom de tentoonstelling. Het was voor de eerste keer dat privé albums werden getoond. De foto's laten de 'vijand' zien door de ogen van de individuele soldaat in plaats van door de ogen van professionele Duitse propagandafotografen.

Het Legermuseum speelt op deze discussie in met een symposium en een educatief project.

De tentoonstelling is te zien van 27 april tot en met 29 juli 2012.

Meer informatie vindt u op www.legermuseum.nl.