Vuurwerk tijdens de viering van Victoria Day in Toronto

‘Victoria Day’ vs. ‘Patriots Day’

Koninklijke saluutschoten, klinken om 12 uur door de straten. De vlag wappert hoog boven de gebouwen van zonsopkomst tot zonsondergang. Vandaag zijn in Canada twee feestdagen, de ene in het Franstalige gebied en de andere in het Engelstalige deel.

Landen die behoren tot het Brits Gemenebest vieren ieder jaar de verjaardag van de koningin van Groot Brittannië. Vandaag is dat het geval in Canada. Koningin Victoria van Engeland, die leefde van 1819 tot 1901, wordt herdacht en tevens de huidige koningin Elizabeth II. Canada viel vanaf de 18e eeuw onder de heerschappij van Groot-Brittannië.

Quebec

Het gebied werd aanvankelijk gekoloniseerd door Frankrijk. De huidige stad Quebec werd gesticht in 1608 en het omliggende gebied kreeg de naam Nieuw Frankrijk. Dat duurde tot 1756. Toen brak er een oorlog uit tussen Groot-Brittannië en Frankrijk, de Franse en Indiaanse oorlog, die gelijktijdig met de zevenjarige oorlog in Europa was en duurde van 1756 tot 1763. Uiteindelijk wisten de Britse troepen het Franse leger in 1759 te verslaan in de Slag om Québec. De Fransen gaven zich in 1760 over. Met het verdrag van Parijs van 1763 werd de overheersing door de Engelsen opgetekend. Het Franse gebied in Canada viel vanaf dat moment onder Brits gezag. Vandaar dat nog ieder jaar bij de verjaardag van de Britse vorst wordt stilgestaan. Maar wat vieren de Franstalige Canadezen vandaag?

Revoluties

Eind 18e en begin 19e eeuw vonden in Europa de Franse Revolutie de Industriële Revolutie plaats. De hervormingsidealen van de duale revolutie verspreidden zich over de wereld. In die tijd ontstond er ook onder de Canadese bevolking de behoefte aan een eigen identiteit en een meer onafhankelijke koers, los van Groot-Brittannië. Er was een stroming die streefde naar meer zelfbestuur in de interne aangelegenheden en een andere stroming die streefde voor gehele onafhankelijkheid. Zij wilden een republiek oprichten naar Amerikaans of Frans voorbeeld in Canada.

Boven-Canada en Beneden-Canada

In Boven-Canada (Ontario) en Beneden-Canada (Québec) braken in 1837 en 1838 verscheidene gewapende opstanden uit. Deze conflicten werden echter snel en bloedig neergeslagen door de Engelsen. Diverse leiders van de opstanden vluchtten naar de Verenigde Staten. Naar aanleiding van de ongeregeldheden werd er in 1838 een onderzoek ingesteld naar de aard van de revolutie. Uit het rapport Report on the Affairs of British North America van 1839 kwam naar voren dat de oorzaak van de revolutie de wrijving was tussen de Franstalige en Engelstalige bevolkingsgroepen.

Act of Union

In 1840 werd zodoende de Act of Union uitgevaardigd die Boven- en Beneden Canada samenvoegde en de provincie Canada vormde, waarin beide gebieden formeel evenveel zeggenschap kregen. Tevens kregen de leiders van de opstanden amnestie en keerde een aantal van hen terug naar Canada. Op 1 juli 1867 werden de gebieden verenigd in de Dominion of Canada. Feestdagen Sinds 2003 wordt in Quebec ‘National Patriots Day’ gevierd, die de rebellie tegen de Engelsen van 1837 herdenkt. Het doel van de viering is om een eigen alternatieve feestdag op Victoria day te hebben. De Engelstalige Canadezen herdenken vandaag dus de verjaardag van een voormalige Engelse koningin. De Franstalige Canadezen herdenken de rebellie tegen diezelfde Britse overheersing met National Patriots Day. Bron: McKay, J.P., A History of Western Society, since 1300 (Boston 2006)