Onafhankelijkheidsdag Georgië
Op 26 mei 1918 werd Georgië onafhankelijk na een eeuw inlijving bij het Russische Tsarenrijk. Lang duurde het niet: in 1921 reden de Bolsjewieken het land binnen en werd het land een Sovjetstaat. Pas in 1991 kregen ze onafhankelijkheid, al vieren ze nog steeds de historische datum. In Nederland herdenken we jaarlijks een noodlottige ontmoeting tussen Nederlanders en Georgiërs.
Op Texel wordt dodenherdenking jaarlijks bijgewoond op de Georgische begraafplaats Loladse op de Hoge Berg. Daar voltrok zich een vrij onbekend historisch drama in de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog: de Russenoorlog. Op Texel waren in het laatste oorlogsjaar 800 Georgiërs gestationeerd als onderdeel van het Duitse leger. De Georgiërs waren voormalige krijgsgevangenen van de Duitsers. Vaak om de ellende van de gevangenkampen te ontkomen, sloten ze zich aan bij de Duitsers.
In april 1945 kregen de Georgiërs het bevel de oprukkende geallieerden aan te vallen. Maar in de nacht van 5 april kwamen de Georgiërs in opstand tegen de 400 gestationeerde Duitsers op het eiland. Er volgde een gruwelijk slagveld waarbij de Texelse bevolking vaak betrokken raakte. Er werden boerderijen bezet, huizen kapotgeschoten en burgers doodgeschoten. 476 Georgiërs, 89 Nederlanders en 420 Duitsers vonden de dood. De op Texel geboren journalist en documentairemaker Arnold van Bruggen maakte er een documentaire over: The Russian War. Daarin komen ook de laatste nog levende Georgiërs die op Texel waren aan het woord. De film is vertoond op het 22ste IDFA - International Documentary Film Festival Amsterdam - in november 2009.
