Ruzie om een tempelcomplex

Thailand is zondag kwaad weggelopen bij overleg van de VN-organisatie Unesco. Die praat in Parijs over de Werelderfgoedlijst, waarop ook een tempel staat die zowel Thailand als Cambodja claimt. De tempel waarom Thailand en Cambodja kibbelen is Preah Vihear, een hindoeïstisch complex aan de grens tussen beide landen.

Het hindoeïsme is één van de oudste religies ter wereld. De naam hindoe is een Perzische verbastering van Sindu, het volk dat in het vierde en vijfde millennium voor Christus aan de rivier Sindu in de Indusvallei woonde. Alexander de Grote bereikte met zijn leger de Indusvallei en noemde die India.

Hindoeïsme

Later werd het gebied door de Mogols Hindistan genoemd, waar uiteindelijk het woord Hindoeïsme weer van is afgeleid. De godsdienst moet ontstaan zijn in de Indusvallei, waar sporen zijn gevonden van een voorloper van het hindoeïsme, dat dateert uit het vierde millennium voor Christus. Rond 600 voor Christus werden de eerste geloofsgeschriften, de Veda's, op schrift gesteld, al wordt aangenomen dat die gebaseerd zijn op mondelinge overleveringen die veel ouder zijn.

Khmer koninkrijk

De bouw van de Preah Vihear tempel is begonnen in de 9e eeuw na Christus. Er is tot de 11e eeuw aan gebouwd. Het grootste deel van de tempel dateert uit de 11e eeuw, tijdens de regering van de Khmer koningen Suryavarman I (1002-1050) en II (1113 -1150). De Khmer was een koninkrijk dat zich van de 9e tot het begin van de 14e eeuw uitstrekte over de gebieden die nu Cambodja, Laos, Thailand en Vietnam zijn. Daarvoor maakt het deel uit van het rijk van de Chenla, een rijk dat opkwam omstreeks de eerste eeuw van onze jaartelling. In de 8e eeuw viel het rijk door burgeroorlog uiteen en werd opgevolgd door het Khmer rijk, dat uiteindelijk weer transformeerde in Cambodja.

Vernietigend aspect

Preah Vihear gewijd aan de god Shiva, die het vernietigende aspect van God vertegenwoordigt. Hij is verbonden met de yoga en de tantra. Hindoes geloven dat Shiva 5000 jaar geleden leefde en daarmee is hij de eerste grote Goeroe (spirituele leraar) uit de geschiedenis. Dat de tempel aan Shiva gewijd was is onder andere te zien aan de aanwezigheid van een lingam, een fallisch symbool waarmee de scheppingskracht van Shiva wordt uitgebeeld.

Gevechten

Cambodja en Thailand ruziën al jaren om het complex. In 1962 besliste het Hof van Arbitrage in Den Haag dat de tempel bij Cambodja hoort. Toen de tempel in 2008 op de UNESCO werelderfgoedlijst werd geplaatst, brak een nieuw conflict los. Thailand betwist de uitspraak van het Hof niet, maar claimt het gebied dat rondom de tempel ligt. Zowel Cambodja als Thailand hebben troepen in de buurt van de tempel. In februari van dit jaar raakten Cambodjaanse en Thaise militairen slaags, waardoor een vleugel van de tempel instortte.