Geen afbeelding beschikbaar

Geschiedenis van het Orthodoxe jodendom

Zaterdag hadden ongeveer 1500 ultraorthodoxe joden in Jeruzalem geprotesteerd, die de Israëlische staat vergeleken met Nazi-Duitsland. De mannen en jongens, zogenoemde haredim of aanhangers van het charedische jodendom, zijn boos over de 'onderdrukking en opruiing' door de seculiere gemeenschap in Israël. Tientallen droegen kampkleding en de gele Jodenster, het symbool van de Jodenvervolging. Het ultra-orthodoxe jodendom vond zijn oorsprong in de 18e eeuw.

Ondanks de fragmentatie van de orthodox-joodse wereld, wordt er vaak gesproken over een ‘rechtervleugel’ waarmee het Charedische ofwel ultraorthodoxe jodendom wordt aangeduid. Dit Charedisch jodendom is onderverdeeld in twee hoofdstromingen, het chassidisch jodendom en de mitnagdiem. Chassidische joden staan voor een strikte naleving van de Joodse wetten. De mannen hebben dikke, donkere baarden, lange zwarte jassen, tulbanden of hoge zwarte hoeden, een horde kinderen en een gepruikte vrouw aan hun zijde. De grondlegger van dit chassidisme was Israël ben Eliziër.

Chassidisch jodendom

Israël ben Eliziër  werd in 1698 geboren in Okopie in Zuid-Polen, het huidige Roemenië. Zijn ouders stierven toen Israël nog jong was. Hij ontvluchtte de schoolbanken regelmatig en trok zich dan terug in de omliggende bossen waar hij zich wijdde aan meditatie. Het verhaal doet de ronde dat hij via het gebed en kruidenmengsels in staat was mensen te genezen. In zijn leer stond de beleving van de Torah centraal en draaide het om het dagelijks leven in plaats van op de toekomst. Dit gedachtegoed sloeg met name aan onder het gewone volk. Toen Eliziër in 1760 overleed, werd hij opgevolgd door Doc Bär. Onder zijn leiding verspreidden Chassistische zendelingen zich over Polen, Litouwen en Oekraïne. Overal ontstonden gemeenschappen die de leer van het Chassisme aanhingen. De Europese Joden die de chassidische beweging verwierpen, werden door chassidische joden bestempeld als misnagdim, de tegenstanders.

Verbreiding van het geloof

Toen Polen in 1795 werd opgedeeld tussen Pruisen, Oostenrijk en Rusland, rukte het Chassisme steeds verder op richting Rusland en bleef de stroming groeien tot 1830 en behoorde het merendeel van de joden in Oost-Europa eind 19e eeuw tot deze stroming. Ook kwam er een migratiegolf op gang van chassidische joden naar Israël (1777) en de Verenigde Staten (1881). Deze Joodse immigratiegolf van de jaren tachtig van de negentiende eeuw zorgde er dus voor dat de geloofsovertuiging ook over de Atlantische Oceaan richting de Verenigde Staten. Na de Tweede Wereldoorlog (1945) en de stichting van de staat Israël (1948) kwam er een grote stroom immigranten naar de strook land in het Midden-Oosten op gang. Steeds meer Chassidische joden trokken vanuit Oost-Europa naar Israël om zich in het beloofde land te vestigen en de Thora te bestuderen.

Onenigheid in Israël

De onenigheid tussen seculiere en ultraorthodoxe Israëliërs is de afgelopen tijd een paar keer aan de oppervlakte gekomen. Zo deden duizenden Israëliërs dinsdag mee aan een protestmars tegen religieus fanatisme en discriminatie van vrouwen in de plaats Beit Shemesh. In Beit Shemesh ontstonden eerder rellen nadat een 8-jarig meisje tegen een tv-zender had gezegd dat ultraorthodoxe Joden haar hadden bespuugd en uitgescholden voor hoer. De Haredim eisen dat meisjes en vrouwen zich in 'gepaste' kleding hullen en zich niet mengen onder mannen. President van Israël Shimon Peres riep op om mee te doen aan het protest. "Iedereen, religieuzen, seculieren, conservatieven, moet het karakter van de staat Israël verdedigen tegen een minderheid die onze nationale solidariteit probeert kapot te maken.'' In 2011 bedraagt het aantal ultraorthodoxe joden in Israël tien procent. Sommige ultraorthodoxe joden vinden echter juist dat de staat Israël hen belet om te leven volgens hun geloof. "Wat hier gebeurt, is precies wat er in Duitsland is gebeurd ", aldus een van de deelnemers.

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.