10 februari jarig: Bertolt Brecht

“De wet is slechts gemaakt voor één ding: de onderdrukking van degenen die hem niet begrijpen.” Met zijn episch theater wilde de Duitse toneelschrijver Bertolt Brecht zijn publiek niet alleen vermaken, maar ook informeren en aan het denken zetten. Met name de klassenongelijkheid tussen arm en rijk vormde vaak het onderwerp van zijn toneelstukken. Bertolt Brecht werd geboren op 10 februari 1898.

Bertolt Brecht werd geboren op 10 februari 1898 in Augsburg, Beieren. Hij ontliep de dienstplicht door zich in te schrijven aan de universiteit van München, waar hij een opleiding drama volgde. In 1918 schreef Brecht zijn eerste theaterstuk, ‘Baal’, over een jongere die verzeild raakt in meerdere seksuele affaires en een moord.

Eén jaar later verscheen zijn tweede werk, ‘Trommeln in der Nacht’, waarmee hij zijn echte doorbraak beleefde. Het verhaal vertelt over Anna, wiens vriendje Andreas is vertrokken naar het oorlogsfront. Haar ouders overtuigen haar ervan dat hij is omgekomen, en dat ze beter kan trouwen met de rijke wapenfabrikant Murk. Vlak voor het huwelijk keert Andreas terug van het front, maar onder druk van haar ouders trouwt Anna toch met Murk. Na verloop van tijd krijgt ze echter spijt en kiest ze alsnog voor Andreas. Het stuk staat symbool voor de gevoelens van de werkende klasse (Andreas), die grote offers brachten aan het oorlogsfront terwijl de rijken (Murk) hiervan profiteerden.

Tegen het einde van de jaren ’20 raakte Brecht steeds meer geïnteresseerd in deze klassenstrijd en werd hij een overtuigd Marxist. Tevens ging hij zich meer richten op het ‘episch theater’, waarmee hij zijn toeschouwers niet alleen wilde vermaken, maar ook informeren en aan het denken zetten. In 1928 presenteerde hij de ‘Dreigroschenoper’ (Driestuiveropera), gebaseerd op het Engelse ‘The Beggars Opera’, een kritiek op het kapitalisme. Uit vrees voor vervolging door de nazi’s besloot hij in 1933 Duitsland te verlaten en emigreerde hij naar Denemarken. Daar schreef hij zijn bekendste werk, ‘Mutter Courage und ihre Kinder’, over de totale moedeloosheid van de oorlog.

Tussen 1941 en 1945 verbleef Brecht in de Verenigde Staten, maar toen hij daar vanwege zijn communistische opvattingen werd verhoord door de ‘Commissie van on-Amerikaanse activiteiten’ besloot hij weer te vertrekken. Aanvankelijk verhuisde hij naar Zwitserland, maar in 1949 keerde hij terug in Oost-Duitsland. Vlak voor zijn dood ontving hij nog de Stalin-Vredesprijs voor zijn gehele oeuvre. Bertold Brecht overleed op 14 augustus 1956 aan de gevolgen van een hartaanval.