18 maart jarig: Neville Chamberlain
“I believe it is peace in our time.” Met deze legendarische woorden ging Neville Chamberlain uiteindelijk de geschiedenis in als de persoon die onterecht dacht dat hij de Tweede Wereldoorlog had voorkomen. Door aan Hitler’s eisen tegemoet te komen, de zogenaamde ‘appeasement politiek’, wilde hij een nieuw conflict met Duitsland vermijden, maar dit mislukte.
Neville Chamberlain werd geboren op 18 maart 1869 als de zoon van Joseph Chamberlain, de burgemeester van Birmingham. Na een studie metallurgie en een succesvolle carrière in het bedrijfsleven trad hij in 1916 toe tot de nationale politiek. Gedurende de jaren ’20 en ’30 was hij namens de Conservatieve partij vervolgens meerdere malen minister van gezondheid en minister van economische zaken, posities die hij met name gebruikte om zich in te zetten voor de verbetering van de leefomstandigheden van de armen. Daarnaast investeerde hij, na de economische crisis van 1929, veel overheidsgeld in de industrie, waaronder de oorlogsfabrieken. Opmerkelijk genoeg werd Neville hierdoor na de presentatie van het overheidsbudget van 1935 door de Labour partij verweten dat hij uit was op oorlog.
In 1937 volgde Chamberlain Stanley Baldwin op als minister-president. Veruit de meest bekende gebeurtenis uit zijn driejarige regeerperiode was de conferentie in München nadat Duitsland Oostenrijk en het Sudetenland had geannexeerd. In september 1938 sloot Chamberlain, samen met de Franse premier Édouard Daladier, een overeenkomst met Hitler. Hierin stond dat Duitsland de geannexeerde gebieden mocht behouden, in ruil voor de belofte dat het in de toekomst geen militaire middelen meer zou gebruiken om haar doeleinden te verwezenlijken. Na het tekenen van het Verdrag van München keerde Chamberlain triomfantelijk terug in Groot-Brittannië, waar hij verklaarde “vrede in onze tijd” bewerkstelligd te hebben.
Uiteindelijk bleek hij het mis te hebben, en in maart 1939 brak alsnog de Tweede Wereldoorlog uit. Nog een jaar lang bleef Chamberlain aan als minister-president, maar na een nederlaag van de Britse vloot voor de kust van Noorwegen zag hij zich op 10 mei 1940 genoodzaakt af te treden. Hij werd als regeringsleider opgevolgd door Winston Churchill. Zes maanden later, op 9 november 1940, overleed Neville Chamberlain op 71-jarige leeftijd aan de gevolgen van maagkanker.
Afbeelding:
- Neville Chamberlain during the Second World War in France. The Prime Minister Neville Chamberlain makes a broadcast speech prior to his departure from Arras, France, after visiting the British Expeditionary Force on 15 December 1939: War Office official photographer, Keating, G (Lt) [Public domain], via Wikimedia Commons
