Vrouwelijke spionnen tijdens de Eerste Wereldoorlog

Prinses Mabel zou in de jaren ’90 als informant en agent voor de Binnenlandse Veiligheidsdienst hebben gewerkt. Dat staat in het boek van oud-BVD’er Frits Hoekstra. De prinses zou onder andere haar relatie met de Bosnische minister van Buitenlandse Zaken hebben aangeknoopt om de Veiligheidsdienst te kunnen voorzien van informatie uit de eerste hand. Vrouwelijke spionnen kwamen al tijdens de Eerste Wereldoorlog veel voor.

De meest bekende spion uit de Eerste Wereldoorlog is ongetwijfeld Mata Hari. Al voor haar arrestatie in 1917 werd er echter hevig gespeculeerd over verleidelijke vrouwen die met hun sluwheid mannen inpalmden om zo hun geheimen te ontfutselen en deze door te spelen. Zo ontstond het beeld van de sluwe, seksuele spionne. Deze twee eigenschappen gingen inderdaad vaak hand in hand.

Marthe Richard (1889-1982)

Voor de oorlog was de Française Marthe Richard prostituee in Parijs. Hier begon ze mee in 1905, op 15-jarige leeftijd. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 begon ze met haar spionagewerk voor Frankrijk onder kapitein Georges Ladroux, die ook Mata Hari rekruteerde. Onder haar taken viel het verleiden van het Duitse hoofd der marine in Spanje, de heer Von Krohn. De rol als maîtresse zou ze tot het einde van de oorlog blijven vervullen. Na de oorlog schreef ze onder een pseudoniem een boek over haar oorlogsavonturen, wat haar tot een nationale heldin in Frankrijk maakte. Na de Tweede Wereldoorlog betrad ze zelfs de lokale Franse politiek.

Louise de Bettignies (1880-1918)

Een ander voorbeeld is de aristocratische Louise de Bettignies, ook Française. Zij vluchtte in 1915 voor de Duitsers, die haar woonplaats Lille hadden bezet , naar Saint Omer. In Saint Omer werd ze gerekruteerd door de Britse inlichtingendienst. De Britten vroegen haar terug te keren naar Lille voor het verzamelen van informatie. Louise accepteerde het aanbod en werd onder de schuilnaam Alice Dubois een actieve spion. Ze bracht regelmatig verslag uit aan de Britten, door via bezet Frankrijk naar Engeland te trekken. Op één van deze tochten werd ze in België door de Duitsers gearresteerd en naar Brussel overgebracht voor verhoor. Ze weigerde ook maar iets los te laten over haar spionagewerk en werd in 1916 door de Duitsers ter dood veroordeeld. Deze straf werd echter omgezet in een levenslange gevangenisstraf, omdat de Duitsers de internationale gemeenschap niet over zich heen wilden krijgen. In de gevangenis weigerde Louise echter om mee te werken aan het vervaardigen van munitie, waarop de bewakers haar de gehele winter in een ijskoude isoleercel stopten. Ze liep longontsteking en tyfus op en stierf op 27 september 1918.

Prinses Mabel

Prinses Mabel heeft het er beter van afgebracht. Na haar vermeende spionagewerk in de jaren ’90, kreeg ze in 2002 een relatie met prins Johan Friso. Hoekstra beweert dat, toen het paar hun verloving bekendmaakte in 2003, de AIVD (opvolger van de BVD) binnen een week een verklaring van goed gedrag afleverde omdat Mabel voor de organisatie had gewerkt. Die procedure kost normaal gesproken weken tot maanden, aldus Hoekstra.