22 april jarig: Vladimir Lenin
“Soms heeft de geschiedenis een duwtje nodig.” Met zijn revolutionaire activiteiten vormde Lenin een drijvende kracht achter de ontwikkeling van Rusland. Met zijn rol in de Oktoberrevolutie en de daaropvolgende terreur legde hij de basis voor het Russische communisme. Vladimir Lenin werd geboren op 22 april 1870.
Vladimir Iljitsj Oeljanov werd geboren op 22 april 1870 in de Russische stad Simbirsk. Hij groeide op in een aristocratische familie, een feit dat later door veel socialistische biografieën over zijn leven verzwegen zou worden. Na de terechtstelling van zijn broer Aleksandr, die verdacht werd van betrokkenheid bij een samenzwering tegen tsaar Alexander III in 1887, radicaliseerde Oeljanov. Zo raakte hij tijdens zijn studentenperiode vertrouwd met het marxisme en was hij regelmatig betrokken bij politieke protesten.
Als schuilnaam voor zijn politieke activiteiten koos Oeljanov voor ‘Lenin’. Er bestaan verschillende theorieën over de oorsprong van dit pseudoniem, maar het meest waarschijnlijk is dat de naam afgeleid is van de rivier de Lena. Hij koos deze naam als tegenhanger van zijn politieke opponent Georgi Plechanov, die zijn pseudoniem ‘Volgin’ had vernoemd naar de rivier de Volga. In 1895 werd Lenin wegens zijn revolutionaire activiteiten opgepakt en verbannen naar Siberië. Vlak voor zijn verbanning trouwde hij met nog snel met Nadezjda Kroepskaja, zodat zij hem kon vergezellen tijdens zijn verbanning.
Uiteindelijk besloot Lenin Rusland te ontvluchten en kwam hij terecht in Londen, waar hij tijdens het congres van de Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij betrokken raakte bij een breuk in de partij. Lenin en zijn aanhangers, de bolsjewieken, geloofden in een revolutie door het proletariaat, terwijl de mensjewieken juist meenden dat het verzet in gang gezet moest worden door de burgerij. Aanvankelijk leken de mensjewieken gelijk te krijgen, want na de Februarirevolutie van 1917 nam de middenstand de macht over. Met hulp van het Duitse leger wist Lenin echter ook terug te keren in Rusland, waarop hij met zijn ‘Aprilstellingen’ opriep tot de oprichting van een socialistische regering. Op 27 oktober 1917 pleegden de bolsjewieken daarop een staatsgreep, de zogeheten Oktoberrevolutie, en riepen zij Lenin uit tot de nieuwe leider.
In die functie kreeg hij echter te maken met groot verzet van de mensjewieken en tsaristen, die hem niet accepteerden als leider. Het grootste gedeelte van zijn premierschap was Lenin dan ook bezig met het onderdrukken van de politieke onrust, die resulteerde in de Russische Burgeroorlog (1917-1923). Uiteindelijk wist hij, door de inzet van grootschalige terreur, het verzet grotendeels weg te nemen en de basis te leggen voor het communisme in Rusland. Vladimir Lenin overleed op 21 januari 1924 aan de gevolgen van een beroerte.
