Joelija Tymosjenko en de Oranjerevolutie
Het Nederlandse kabinet dreigt met een boycot van het EK voetbal in Oekraïne later dit jaar, als de politieke situatie van voormalig premier Joelija Tymosjenko, niet verbeterd. Tymosjekno zit op het moment een gevangenisstraf van 7 jaar uit, omdat ze overheidsgelden zou hebben misbruikt. Al sinds haar aantreden in de politiek, en nog meer sinds de Oranjerevolutie (2004-2005), is Tymosjenko controversieel in de Oekraïense politiek.
Vijf jaar na de onafhankelijkheid van Oekraïne in 1991, werd Tymosjenko lid van het Oekraïense parlement. Ze steunde presidentskandidaat Leonid Koetsjma bij de presidentsverkiezingen in 1999 en verschafte hem zo een parlementaire meerderheid. In ruil voor haar steun kreeg zij de positie van vicepremier in het nieuwe kabinet onder leiding van premier Viktor Joesjtsjenko. In 2001 werd zij voor de eerste keer aangeklaagd, omdat ze corrupt zou zijn. Alle aanklachten werden echter verworpen. Wel moest Tymosjeko uit de regering stappen. Na het proces kwam Tymosjenko in opstand tegen president Koetsjma. Ze richtte de partij Joelija Tymosjenko Blok op, waarmee ze in 2002 aan de verkiezingen meedeed. In de loop naar de presidentsverkiezingen van november 2004 steunde ze Viktor Yushchenko, die net als zij tegen de zittende president Koetsjma en zijn zogenaamde criminele oligarchie wilde strijden.
Verkiezingen
De verkiezingen verliepen anders dan gedacht. Van begin af aan was er veel controverse over. De zittende premier Viktor Janoekovytsj was de kandidaat die de steun van Koetsjma genoot en de Oekraïense staatstelevisie had alleen aandacht besteed aan zijn campagne, de democratische kandidaat Yushchenko werd niet eens genoemd. Uiteindelijk kwam Janoekovytsj als winnaar uit de bus, maar met de uitslagen was gefraudeerd. Hierop riepen Yushchenko en Tymosjenko de bevolking op zich niet neer te leggen bij de uitslag.
Oranjerevolutie
Aan deze oproep werd massaal gehoor gegeven en Oekraïne beleefde een paar maanden lang een ware volksopstand. De politiek raakte in een crisis en het politieke spel werd steeds vuiler. Yushchenko werd zelfs vergiftigd. Hij overleefde deze vergiftiging, maar zijn gezicht werd ernstig vervormd. Uiteindelijk gaf Koetsjma in december toe en werd er in januari 2005 een herstemming gehouden, die Yushchenko won en hem dus de nieuwe president van Oekraïne maakten. Hij benoemde Tymosjenko vrijwel meteen als premier, wat haar de eerste vrouwelijk minister-president van Oekraïne maakte.
Verdere loopbaan
De relatie tussen Yushchenko en Tymosjenko verslechterde snel, wegens verschillende opvattingen over de toekomst van Oekraïne. Al in september 2005 werd Tymosjenko’s regering ontbonden. Bij de parlementsverkiezingen in 2006 werd Tymosjenko’s partij tweede en op 18 december 2007 werd ze door het parlement opnieuw tot premier verkozen. Haar tweede regering kwam in 2020 echter ten val, na een motie van wantrouwen, gestoeld op een verdrag dat Tymosjenko had gesloten met de Russen, over gaslevering. President Yushchenko beschuldigde haar zelfs van verraad.
Gevangenisstraf
In maart 2010 startte een gerechtelijk onderzoek naar Tymosjenko en op 11 oktober 2011 werd zij veroordeeld. Ze ging in april van dit jaar in hongerstaking, wegens de slechte behandeling in de gevangenis. Tymosjenko’s dochter heeft inmiddels foto’s naar buiten gebracht van een vermeende mishandeling door een bewaker, waarop de internationale gemeenschap nu reageert. De Nederlandse regering en het Nederlandse koningshuis dreigen nu met een boycot van het EK deze zomer. De voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, verklaarde eerder al niet aanwezig te zullen zijn bij de voetbalwedstrijden
