Gebruik van gifgas tijdens de Eerste Wereldoorlog

Syrië dreigt met het gebruiken van chemische wapens indien buitenlandse troepenmachten zich bemoeien met de Syrische burgeroorlog. Het land beschikt over grote hoeveelheden gifgas. Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd eveneens gebruikt gemaakt van gifgas tijdens de oorlogvoering, omdat vuurwapens in de loopgravenoorlog vaak niet effectief bleken. Verschillende gifgassen werden ingezet om vijandelijke soldaten te verminken of te vermoorden.

Aan het einde van de 19e eeuw experimenteerden grootmachten zoals Duitsland en Frankrijk met het gebruik van gifgas, bedoeld voor de oorlogvoering. Wereldleiders en wetenschappers zagen toen echter al het gevaar in van het gebruik van gifgassen in de oorlogvoering. Het gas zou voor grootschalige verwoesting zorgen en was bovendien een ‘onbeschaafde’ manier van oorlog voeren. Op de Den Haag Conventie van 1899 werd daarom afgesproken dat troepenmachten geen projectielen mochten afschieten die verstikkende of bijtende gassen loslieten. Diverse landen, waaronder Duitsland, ondertekenden hiervoor een verdrag. Er waren echter geen consequenties verbonden aan een eventuele overtreding.

Duits experiment

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Duitsland probeerde via België Frankrijk binnen te vallen en met een verovering van Parijs het land snel te overwinnen. Een geallieerde troepenmacht bestaande uit Fransen, Britten en Belgen hield de Duitsers echter tegen en de invasie verzandde in een langzame loopgravenoorlog. Om deze manier van oorlogvoering te overkomen, begonnen de Duitsers te experimenteren met het gebruik van gifgassen. In oktober 1914 schoten de Duitsers bij Neuve Chapelle een gas op de Fransen af dat zorgde voor pijnlijke niesbuien. Drie maanden later gebruikten de Duitsers op het Oostfront voor het eerst traangas tegen de Russen bij Bolimov. Deze eerste experimenten waren echter nog niet effectief.

Tweede slag bij Ieper

Tijdens de tweede slag bij Ieper op 22 april 1915 maakten de Duitsers echter gebruik van een nieuw soort gifgas, chlorine genaamd. De Franse en Algerijnse troepen die op de linie gestationeerd waren, zagen een groengele wolk op zich afkomen. Kort daarna kregen ze last van een zere keel en pijnlijke longen. Ditmaal was de gasaanval wel effectief. 10.000 soldaten ademden het gas in, waarvan de helft binnen 10 minuten een verstikkingsdood stierf. De gasaanval zorgde ervoor dat een groot deel van de Franse linie in Ieper zich terugtrok, maar de Duitsers waren te verbaasd door de effectiviteit van het gas om hierna met een infanterieaanval te komen.

Britten gebruikten ook gifgas

De Britten reageerden aanvankelijk vol afschuw over het Duitse gebruik van gifgas. De Britse legerleider Luitenant-Generaal Ferguson zei: “het is een laffe manier van oorlogvoering die niet mij noch de soldaten aanspreekt”. De Britten konden echter niet achterblijven en begonnen kort daarna zelf ook te experimenteren met het gebruik van gasaanvallen. Op 24 september 1915 begonnen de Britten bij Loos een gifgasaanval, waarbij 400 vaten chlorine werden ingezet. Na het vrijlaten van het gas, draaide de wind echter en de gifgasaanval trof de Britse linies harder dan het de Duitse linies trof.

Mosterdgas

In 1917 begonnen de Duitsers met het gebruiken van mosterdgas. Hoewel dit gas niet zo snel dodelijke gevolgen had als het eerder gebruikte chlorine, stierven de slachtoffers een veel pijnlijkere dood. Getroffenen kregen pijnlijke blaren, kregen zere ogen en begonnen heftig te kokhalzen. Mosterdgas was zwaarder dan lucht, wat betekende dat na een gasaanval veel gas achterbleef in de loopgraven. Hoewel mosterdgas zeer effectief was in het bestrijden van vijandelijke versterkte posities, hield dit ook in dat een bestorming daarna gevaarlijk was voor de aanvallers.

Tegenwoordig maken de meeste landen niet meer gebruik van gifgassen bij de oorlogvoering. Syrië heeft echter aangekondigd dat wel te zullen doen, wanneer andere landen zich bemoeien met de burgeroorlog die daar momenteel heerst.