18 augustus jarig: Frans Jozef I

"Mij blijft niets bespaard", is een beroemde uitspraak van Frans Jozef I, feitelijk de laatste keizer van Oostenrijk. Politiek leefde hij in een roerige tijd. Ook in zijn privéleven had hij veel pech, een aanzienlijk deel van zijn familie werd vermoord, tot zijn beroemde vrouw Sissi aan toe. Frans Jozef I werd geboren op 18 augustus 1830.

Frans Jozef I kwam uit de Habsburgse dynastie en werd op 18-jarige leeftijd keizer van Oostenrijk. Dit betekende dat hij ook koning werd van Hongarije. Dat was in het revolutiejaar 1848, waarin zijn vader werd afgezet. Hij trouwde in 1854 met zijn nicht Elisabeth, beter bekend onder de naam Sissi. Hij was een ouderwetse keizer die niets moest hebben van telefoons, typemachines of auto’s.

Oostenrijk-Hongarije

Op politiek gebied zat lang niet alles mee. Toen Frans Jozef aan de macht kwam, was Oostenrijk al in verval geraakt. In 1859 werd Oostenrijk verslagen door de Italianen die zich succesvol afscheidden van Oostenrijk. In 1866 verloor Oostenrijk ook nog de Duitse oorlog van Bismarcks Pruisen en zijn bondgenoten. Ondertussen kwam in Hongarije steeds meer protest tegen de hegemonie van Oostenrijk. Na onderhandelingen ontstond in 1867 het koninkrijk Oostenrijk-Hongarije, waarin beide landen evenveel zeggenschap hadden.

Huwelijk met Sissi

Frans Jozefs huwelijk met Elisabeth was vooral in het begin geen gelukkig huwelijk. Hij hield er tijdens zijn huwelijk dan ook veel minnaressen op na. Aanvankelijk vond Elisabeth het moeilijk om hier mee om te gaan, maar later had ze er meer vrede mee. En er was nog meer drama op persoonlijk vlak: Frans Jozefs enige zoon Rudolf pleegde in 1889 zelfmoord en in 1898 werd Elisabeth vermoord.

Einde van het keizerrijk

De troonopvolger die Rudolf verving was Franz Ferdinand, een neefje van Frans Jozef. Deze werd in 1914 vermoord door de Servische nationalist Gavrilo Princip. Dit was een terroristische aanslag: Servië probeerde al langer onder de macht van Oostenrijk-Hongarije uit te komen. Hierop brak de Eerste Wereldoorlog uit. Frans Jozefs rijk was in verval geraakt en stond nu voor een grote oorlog. Het eind van deze oorlog zou Frans Jozef niet meer halen. Hij stierf op 21 november 1916. Hij werd opgevolgd door Karel I, maar in 1918 kwam definitief een einde aan het Habsburgse Keizerrijk.