Separatisme in 19e eeuws Québec
Met de schietpartij na de verkiezingsoverwinning van de separatistische partij Parti Québécois in de provinciale verkiezingen is Québec momenteel in het nieuws. Deze partij werd in 1968 opgericht, maar Québécois’ separatisme gaat al veel verder terug. In 1837 werd de eerste aanzet gegeven voor wat later de separatistische beweging van Québec zou worden.
Québec kent een vroege geschiedenis van Frans kolonialisme. In 1608 vestigde de eerste groep mensen zich op de plek wat later de stad Québec zou worden. Het gebied werd in 1663 een Koninklijke Provincie van Frankrijk, wat het bleef totdat Frankrijk na de Zevenjarige Oorlog in 1763 al haar Amerikaanse gebieden moest afstaan aan Groot-Brittannië.
Gevolgen van de Amerikaanse Revolutie
Na de overname door de Britten veranderde er in eerste instantie weinig voor de Franstalige bevolking. Zij kregen zelfs enkele concessies op het gebied van vrijheden tijdens de Amerikaanse Revolutie (1776-1783), omdat de Britten bang waren dat de Québécois zich aan zouden sluiten bij de Amerikaanse opstandelingen. Met de komst van 10.000 Britse loyalisten na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog veranderde de balans echter en kregen de Engelstaligen de overhand.
Opstand van de patriotten
Met deze veranderende omstandigheden kwamen er spanningen tussen de Franstaligen en de Engelstaligen en het Britse koloniale gezag. Dit leidde in het begin van de 19e eeuw tot de oprichting van de Parti Canadien. In 1826 veranderde deze partij haar naam in de Parti Patriote, wat een radicalere koers op het gebied van de vrijheden van de Franstaligen aangaf.
In 1837 volgde een opstand van de patriotten tegen het Britse koloniale gezag. Deze opstand wordt gezien als de aftrap van het separatisme in Frans Québec. De aanleiding van de opstand was het negeren van hervormingseisen van de Parti Patriote, die een grote overwinning hadden gehaald in de provinciale verkiezingen.
Société des Fils de la Liberté
Tijdens de opstand werd de Société des Fils de la Liberté, Beweging van de Zonen van de Vrijheid, opgericht als paramilitaire organisatie van de patriotten. Zij vochten met Britse koloniale troepen in de slagen bij Saint-Denis, Saint-Charles en Saint-Eustache. De patriotten werden uiteindelijk bij de Slag bij Beauharnois op 10 november 1838 definitief verslagen door de Britse troepen.
Bestuurlijke veranderingen
Na de opstand van de patriotten werden de twee aparte bestuurlijke eenheden, Beneden Canada en Boven Canada, die voor de opstand bestonden, samengevoegd door het Britse koloniale bestuur. Hierdoor verloren de Franstaligen hun meerderheid in het koloniale parlement en met de toenemende immigratie van Engelstaligen werden de verhoudingen steeds nadeliger voor de Québécois.
Modern Québécois’ separatisme
Het Québécois’ separatisme laaide eind jaren ’50 van de 20ste eeuw opnieuw op. Als gevolg hiervan werd in 1963 de terroristische organisatie Front de Libération du Quebec opgericht, dat tot 1970 verschillende aanslagen pleegde. De oprichting van de Parti Québécois vond plaats in 1968 en de partij heeft sinds die tijd verschillende successen behaald. De leider van deze partij, Pauline Marois, werd gisteravond tijdens haar overwinningsspeech van het podium gehaald vanwege de schietpartij, waarbij één dode is gevallen. Het motief van de schutter is onbekend, maar volgens de Canadese omroep CBC riep hij bij zijn arrestatie ‘De Engelsen ontwaken!’.
